عضو هیئت علمی دانشگاه قم مطرح كرد؛
جامعیت، عمق و استقلال، سه خصوصیت اساسی اندیشه شهید صدر
عطر حرم: علی سعیدی اظهار داشت: مبتنی بر نگاه شهید صدر تفكیك حوزه های فقاهت و كارشناسی بی معناست و می توان اظهار داشت كه هر دستگاه كارشناسی، چارچوب فقهی خاص خویش را دارد.
به گزارش عطر حرم به نقل از مهر، چهارمین جلسه از سلسله نشست های آشنایی با آرا و اندیشه های علامه شهید سیدمحمدباقر صدر به همت انجمن علمی تحول در علوم انسانی، در سالن اجتماعات دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار گردید. در این نشست «علی سعیدی، «حكمرانی عادلانه در نظریه اقتصادی شهید صدر» را مورد بررسی قرار داد. سعیدی در ابتدای نشست با اشاره به خصوصیت های اندیشه شهید صدر، بیان كرد: اندیشه‌ی شهیدصدر سه خصوصیت اساسی دارد كه عبارتند از جامعیت، عمق و استقلال فكری. نگاه شهید صدر تنها به جامعه و منطقه و حتی جهان اسلام آن روز نبود، بلكه وی در اندیشه‌ی كل بشریت و حل مشكل انسان بود. به اعتقاد شهید صدر، مهم ترین دغدغه انسان در زندگی اجتماعی، دست یافتن به برنامه ای است كه انسان را به سعادت برساند و این برنامه، نظام اجتماعی و اقتصادی را شكل می دهد. علی سعیدی اضافه كرد: شهیدصدر توانسته بود از سطح روبنایی مطالعات و اندیشه ها در حوزه های مختلف علمی فراتر رود و با دستیابی به لایه های مبنایی و عمیق فكری، در حوزه های مختلف علمی چون فقه، اصول، اقتصاد، جامعه شناسی، منطق و فلسفه حرف تازه و نو بزند و مرزهای دانش را جابه جا كند. عمق نظر شهیدصدر سبب شد كه او با جریان های غالب فكری آن روز یعنی ماركسیسم و سرمایه داری وارد مبارزه رودرو شد و ضمن نقد مبنایی آن دو مكتب از موضع استقلال فكری، توانست بنایی باشكوه از مكتب اسلام را طرح ریزی كند و آن را تا لایه های روبنایی نظام اجتماعی و اقتصادی پیش بیاورد. وی خطاب به دانشجویان اظهار داشت: در نظام آموزشی فعلی تصور بر این است كه اگر بخواهیم در حوزه های مختلف صاحب نظر شویم باید در رشته های مختلف تحصیل نماییم و صرفاً با خواندن و حفظ كردن مجموعه‌ی متكثری از مطالب، می توانیم به نظریه پردازی در آن حوزه ها دست یابیم. درحالی كه كسانی می توانند حرف های جدید در مرزهای دانش بزنند كه توانسته باشند به عمق و مبنای نظری دست پیدا كرده باشند و این جز با تفكر و تعمق حاصل نمی گردد و شهیدصدر از این موهبت بهره مند بود. عضو هیأت علمی دانشگاه قم تصریح كرد: شهیدصدر در شرایطی مبانی فلسفی و تاریخی و علمی و اخلاقی ماركسیسم را تا انتزاعی ترین سطح نقد و رد كرد كه متفكران نظام سرمایه داری نتوانسته بودند پاسخ انتقادهای بنیان برافكن ماركس را بدهند و بنابراین جریان نظام سرمایه داری در مواجهه با ماركسیسم با تغییر میدان بازی و پناه بردن به سراغ ریاضیات، خویش را از معرض اتهامات ماركس پنهان كردند. البته شهیدصدر نظام سرمایه داری را هم از موضعی متفاوت از رویكرد ماركسیستی نقد كرد و بنیان های اقتصاد اسلامی را بنا نهاد. سعیدی با اشاره به اینكه مسئله‌ی اصلی در علم اقتصاد، توزیع و تخصیص منابع و امكانات و مواهب در بین جامعه یا همان حكمرانی عادلانه است اظهار داشت: هر كدام از مكاتب اقتصادی پاسخ های متفاوتی را به این مسئله عرضه داده اند كه مبتنی بر نوع نگاه آن ها به مقوله‌ی عدالت است. مفاهیمی چون كارایی و بهینگی در اقتصاد متعارف هم به شكلی مبین ارزشگذاری اخلاقی تخصیص های اقتصادی می باشد و اساساً طرح نگاه علمی و تفكیك حوزه های هنجاری از آن توسط طرفداران آن، افسانه ای بیش نیست. عضو هیأت علمی دانشگاه قم با اشاره به اینكه شهیدصدر با بشری دانستن مكاتب ماركسیسم و سرمایه داری، این دو مكتب را علی رغم تفاوت های ظاهری بسیار، دارای اشتراكات مبنایی فراوان بخصوص در نگاه مادی به عالم و نفی ربوبیت الهی می دانست خاطرنشان كرد: برخلاف رویكردهای سكولار كه با روش تكوین، به جعل یك مبنا برای عدالت می پردازند و سپس آن را در سطوح مختلف تسری می دهند، در رویكرد اسلامی متفكر با رجوع به منابع دینی تلاش می كند، معیار عدالت را در هر مبحث به صورت جداگانه كشف كند. وی اضافه كرد: در نگاه اسلامی، دین مجموعه ای از آموزه های وحیانی است كه ناظر به حوزه های مختلف زندگی ما حكمت هایی را مطرح كرده است و وظیفه‌ی ما این است كه به اندازه‌ی فهم و نیاز خود از آن بهره ببریم. پس در نگاه دینی كار ما جعل مبنا نیست، بلكه كشف مبناست كه ازطریق اجتهاد در متون و نصوص دینی به دست می آید. سعیدی در جمع بندی مباحث خود با تاكید بر اینكه شهیدصدر در مسئله‌ی حكمرانی عادلانه، یافتن ملاك عدالت را به اجتهاد فقیه در هر مبحث وابسته می دانست اظهار داشت: با این نگاه تفكیك حوزه های فقاهت و كارشناسی بی معناست و می توان اظهار داشت كه هر دستگاه كارشناسی، چارچوب فقهی خاص خویش را دارد و این چارچوب فقهی ممكن است مبتنی بر فقه لیبرالیسم یا سوسیالیسم یا اسلام باشد. گفتنی است، سلسله نشست های آشنایی با آرا و اندیشه های شهید آیت الله سید محمدباقر صدر از جانب انجمن علمی تحول در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد با همكاری نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه ها، پژوهشگاه تخصصی شهید صدر و انتشارات به نشر برگزار گردید. اختتامیه این سلسله نشست ها دوشنبه ۲۴ اردیبهشت و با حضور اندیشمندانی چون رافائل مائوریلو (شرق شناس و صدرپژوه ایتالیایی)، ژولین پلیسیه (اقتصاددان فرانسوی و مترجم شماری آز آثار شهید صدر به زبان فرانسوی)، حجت الاسلام مجتبی الهی خراسانی (استاد سطوح عالی حزه علمیه خراسان و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی) و زهرا حائری (از شاگردان شهیده بنت الهدی صدر) برگزار می شود. همینطور در این نشست ها از جدیدترین ترجمه آثار شهید صدر در این همایش رونمایی خواهد شد. در حاشیه این همایش هم نمایشگاه آثار شهید صدر بر پا شده و علاقه مندان می توانند آثار شهید صدر را با تخفیف ویژه همایش دریافت كنند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب