یادداشتی از رسول جعفریان؛
نشستن و فكر كردن فایده ای ندارد!، دانش، جستجوی جدید است
عطر حرم: دانش جستجوی جدید است، بر طبق این نگاه كه باید یافت، نه این كه در متون قدیم آن هم برای شناخت جهان فقط جستجو كرد.
به گزارش عطر حرم به نقل از مهر، مطلب پیش رو یادداشتی از رسول جعفریان استاد تاریخ دانشگاه ایران و پژوهشگر تاریخ با عنوان «نشستن و فكر كردن فایده ای ندارد!» است كه در ادامه می آید؛اشكال این است كه ما خیال می نماییم تمام علوم نخستین و آخرین دست ما بوده و هست و وظیفه ما فقط كشف آنها از دل متون قبلی است. گاهی متن های دینی و مقدس، گاهی شاهنامه و دیوان حافظ. همه اینها محترم هستند، اما دانش فقط اینها نیست. دانش جستجوی جدید است، بر طبق این نگاه كه باید یافت، نه این كه در متون قدیم آن هم برای شناخت جهان فقط جستجو كرد. خداوند متعال دینی به ما داده با كتابی مقدس كه برای همه قابل فهم است. اگر چیزی در حد فهم ما نبود، در روایات بیان شده است. اینها برای دین است و بس. اما شناخت جهان، آنچه كه خداوند هم سفارش می كند، نیاز به حركت، جنبش علمی، جستجو، سفر كردن، كاویدن و امثال اینها دارد.یك استاد جانور شناس، باید نیمی از عمر مفید خویش را در جنگلها سپری كند. یك گیاه شناس باید سراسر عمرش را صرف انواع مختلف گیاهان كند. یك قوم شناس باید چندین دهه میان طوایف و اقوام بگردد. این كه كسی در كتابخانه ای بنشیند و فكر كند و به متن های قبلی بسنده كند، راه به جایی نمی برد. ما قرنهاست یاد گرفته ایم این طور علم بیاموزیم. منزوی شویم و اهل مطالعه. این آخر تلاشمان است. این كه در یافته های پیشینیان تأمل نماییم با این فكر كه آنها همه چیز را گفته اند و وظیفه ما فقط كشف آنهاست.این روش شناخت، برای شناخت جهان و هستی و طبیعت و اجتماع و خیلی از مسائل دیگر، حتی با قرآن مجید هم درست نیست. قرآن هم دستور می دهد در طبیعت بگردید و بشناسید. ما نه تنها این كار را نمی نماییم، هر كسی حرف جدیدی زد، تا دستمان برسد یكی دو قرن، بر سرش می كوبیم. این داروین، با آن هم جستجو، و دادن یك نظریه و با اعتراف به این كه باید كاوش بیشتر كرد، از دست متدینین چه كشید و هنوز هم می كشد. هزاران سال با یك نقشه جغرافی از ربع مسكون بسر بردیم و فقط در آن تأمل می كردیم كه جهان مسكون همین اروپا و افریقا و آسیاست. این بود تا كسی راه افتاد و از اسپانیا به سمت غرب رفت و امریكا را كشف كرد و دنیای تازه ای گشود. نشستن و تكیه بر بالش دادن، و فكر كردن زیادی، راه به جایی نمی برد.بافتن مفاهیم در ذهن و استخراج آنها از یكدیگر، دری را از علم به روی ما نخواهد گشود. غربی ها پانصد سال است حركت كرده اند، سفر می روند، در هر سفر، ده ها متخصص همراهشان می برند، سفرنامه می نویسند، اندوخته های ملل دیگر را از كتاب و آثار بر می دارند و ضمیمه دانش خود می كنند، البته فكر هم می كنند و حالا هم بر دنیا مسلط شده اند. این راه علم است، و تازه معلوم نیست این هم، همه آن علمی باشد كه بشر در توان دارد. از وقتی كه شماری از ملل آسیایی هم همان راه را رفتند، رشد كردند، اما حالا، ما، هنوز سر جای خود ایستاده ایم، نه ما بلكه این ملل مسلمان، همه، متأسفانه همین عیب را دارند. كو علم!
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب