دستاورد ۴۰ سال تبلیغ و تلاش، فقط ۳۵ درصد؟
عطر حرم: دامنه ۶۰ تا ۷۰ درصدی از زنان جامعه در گروه محجبه های عرفی (بدحجاب با تعریف شرعی) قرار دارند كه از این میان ۱۰ - ۱۵ درصد بدحجاب هنجارشكن بوده و سایر افراد در گروهی هستند كه می توان آنها را دارای حجاب عرفی و یا بدحجاب معمولی تلقی نمود. ۳۰ تا ۴۰ درصد از زنان هم در گروه باحجاب ها قرار دارند.
آنچه خواندید، یافته های مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی است كه اخیراً گزارش آن را منتشر نموده است. این گزارش نشان داده است كه فقط حدود یك سوم از زنان ایرانی حجاب اسلامی را رعایت می كنند و دو سوم آنها اصطلاحا «بدحجاب» هستند.
در این گزارش دو پارامترِ نگرش مردم نسبت به مبحث «حجاب» و «رفتار پوششی» آنها بررسی شده و وضعیت نگرش جامعه به مبحث حجاب در ۵ محور اساسی شامل ارزشمندی حجاب، لزوم حجاب برای زن مسلمان، حدود حجاب، نتایج حجاب و بی حجابی، مداخله دولت در مبحث حجاب ارزیابی شده است.
اما این پژوهش یافته های جالبی دارد به صورتی كه نتایج آن نشان داده است: «ارزشمندی حجاب در جامعه دچار تحول شده و برپایه آخرین تحقیقات حدود ۳۵ الی ۴۰ درصد از مردم كاملاً در این طیف قرار می گیرند.
در دو مبحث «ضرورت» و «پیامدهای حجاب»، ۷۰ تا ۸۰ درصد از مردم نگرش مثبتی نسبت به این مورد داشته و آگاهی های لازم را دارند. در مورد «حدود حجاب» نتایج نشان داده است كه تعریف عرفی از حجاب بر تعریف شرعی آن پیشی گرفته و بیشتر افراد، تلقی عرفی از حجاب دارند. در نهایت در مورد «مداخله دولت در مبحث حجاب» با محوریت گشت ارشاد، كاهش قابل توجهی در نگرش مثبت افراد دیده می گردد به گونه ای كه تنها ۴۵-۳۵ درصد از افراد، موافق مداخله و ورود دولت به این شكل در این مورد هستند.
گزارش مركز پژوهش های مجلس در مورد تغییر ارزشمندی حجاب از شرعی به عرفی، عنوان می كند كه حجاب شرعی برای ۳۵ درصد از افراد جامعه پرارزش است و تقریباً ۵۵ درصد از زنان، حجاب عرفی را پرارزش دانسته اند. همینطور در بخش جمعیت بالای بدحجابان كم صدمه (محجبه های عرفی) نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است بیش از ۸۵ درصد از جمعیت افراد بدحجاب در گروه بدحجابان كم صدمه قرار دارند كه به لحاظ ذهنی خویش را محجبه می دانند. این گروه كه اصطلاحاً آنها را طیف خاكستری می نامند به لحاظ ذهنی از یك طرف حجاب را برای زن مسلمان واجب دانسته و نسبت به نتایج منفی بدحجابی آگاهی دارند اما ازسوی دیگر نسبت به ارزشمندی حجاب شرعی و همینطور مداخله دولت در كنترل حجاب موضع داشته و مقاومت ذهنی دارند و بخشی از آنها به لحاظ ذهنی استعداد ریزش به سمت بدحجابان هنجارشكن را دارند.
در بخش دوم از این گزارش متغیرهای تأثیرگذار بر رعایت حجاب بررسی شده است. نتایج نشان داده است «تحصیلات» رابطه معنادار و مثبتی با بدپوششی زنان دارد و با افزایش تحصیلات میزان حجاب زنان كاسته می شود. متغیر «سن» هم در تغییرات پوششی زنان تأثیرگذار بوده است و با افزایش سن از میزان بدپوششی های زنان كم می شود و جوانان بیشتر در معرض بدپوششی قرار دارند. نتایج تغییرات پوششی در «مشاغل متفاوت» نشان داده است كه ۳ گروه از افراد، یعنی زنان بیكار، محصل ها و كارمندان شركت های خصوصی جزو گروه های صدمه دار هستند. در بین شاغلان هم كارمندهای شركت های خصوصی، بازاری ها، كارگران و فعالان رسانه ای بیشترین آمار بدپوششی را دارند. بررسی رابطه «وضعیت تأهل» و میزان حجاب نشان می دهد، متغیر تأهل تأثیر قابل ملاحظه ای در تغییرات پوششی زنان جامعه ندارد و اختلاف بین زنان مجرد و متأهل بدحجاب جامعه، تقریباً ۱۰ درصد است.
درخصوص بهترین نوع پوشش، ۳/ ۴۶ درصد از زنان استان تهران گفته اند كه مانتو و شلوار با شال، روسری یا مقنعه بهترین نوع لباسی است كه زنان در جامعه می توانند از آن استفاده كنند. ۴/ ۴۴ درصد پاسخگویان بهترین لباس را انواع چادر با روسری یا مقنعه می دانند.
نتایج این پژوهش نشان داده است كه حجاب در كشور از حالت شرعی به حالت عرفی تغییر كاربری داشته است به صورتی كه فقط ۳۵ درصد از زنان جامعه حجاب را پرارزش دانسته اند و ۵۵ درصد دیگر ترجیح می دهند كه پوشش را بعنوان عرف رعایت نمایند.
نتایج این پژوهش چند پرسش را به ذهن متبادر می كند:
نخست اینكه چرا نهادهای فرهنگی ایران با وجود صرف بودجه در جهت تبلیغات تا این حد ناموفق بوده اند كه حجاب فقط برای ۳۵ درصد از زنان جامعه پرارزش است؟
دوم اینكه چه چیزی سبب شده است كه روند پرارزش بودن حجاب برای زنان ایرانی سیر نزولی بپیماید تا جایی كه حدود ۳۰ سال پیش ۸۶ درصد مردم ایران حجاب را امری واجب می دانستند و نه عرفی؟
پرسش دیگر اینكه حضور گشت های ارشاد در سرتاسر ایران چه فایده ای در جهت ترویج پوشش اسلامی داشت و تا چه حد زنان را از رعایت پوشش اسلامی دلزده كرد؟
شما چه فكر می كنید؟ چرا اشتیاق زنان به حجاب سیر نزولی داشته است؟
ایسنا - سهیلا صدیقی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب