بیوك محمدی:
شاعرانگی نوعی جهان بینی است، ثنویت خصوصیت بارز شخصیتی ایرانی ها
به گزارش عطر حرم بیوك محمدی اظهار داشت: شاعرانگی نوعی جهان بینی است كه هویت و شخصیت ایرانی را توصیف و حفظ نموده است. آنچنان كه پس از قرن ها ما سخن دل هایمان را در اشعار آنان می یابیم.
به گزارش عطر حرم به نقل از مهر، بیوك محمدی استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست بازخوانی روایت داریوش شایگان از شاعرانگی ایرانی ها كه روز گذشته ۱۸ خردادماه در مورد نمود شخصیت ایرانی در پنج اقلیم حضور شایگان به عرضه سخن پرداخت و اظهار داشت: در پنج اقلیم حضور داریوش شایگان با رجوع به خصوصیت های پنج شاعر
بزرگ ایرانی، فردوسی، خیام، مولانا، سعدی و حافظ، به توصیف خصوصیت مهم ایرانی ها پرداخته كه وی آنرا شاعرانگی می نامد، اما در لابلای این نوشته وزین ما به خصوصیت های شخصیتی ایرانی ها بر می خوردیم كه توسط متفكران مختلف ایرانی و غربی بارها تكرار شده است. وی ادامه داد: ازاین رو ما این نوشته شایگان را نمودی از توصیف شخصیت ایرانی در اشعار و افكار پنج شاعر بزرگ ایران تلقی می نماییم. عناصری از شخصیت ایرانی كه در این
نوشته آمده است و با رجوع به متون سایر متفكران و مشاهدات خود می توان استنباط نمود. محمدی در ادامه سخنانش اظهارداشت: ثنویت (دوگانگی) یكی از خصوصیت های بارز شخصیتی ایرانی ها است. به نظر تقسیم ظاهر و باطن می رسد ایرانی ها جهان زندگی و تجربه را به دو گونه می كنند، جایی كه باطن محلی امن، قابل اعتماد و به دور از ظلم و ریا و ظاهر نشانگر تمام آن چیزهایی است كه غیر واقعی، غیر قابل اعتماد، ناامن و پر از
ریا و بیدادگری است. جهان برای ایرانی محلی بی ثبات بوده و این دنیا پر از درد و رنج می باشد. برای فرار از بیهودگی و اجتناب از این شرایط دردآور و گذرا تنها یك تكیه گاه وجود دارد و آن تسلیم عارفانه و جستن حقیقت واقعی و ابدی در درون، یعنی جایی كه كه عاری از ناامیدی، بی اعتمادی و بی ثباتی باشد. این جامعه شناس خاطرنشان كرد: این دوگانگی موجود در جهان بیرون به صورت تضاد در شرایط اجتماعی و همینطور در درون افراد به صورت تعارض در شخصیت انسان ها نمود پیدا می كند. با اینكه زندگی ما آغشته به دروغ و ریا بوده و پوچ است اما ما در درونمان عشق و معنا را به كمك شعر و شعرا ولو به صورت لحظه ای گذرا می یابیم. ما بین این دو در نوسانیم. در زندگی روزانه به همدیگر خیانت می نماییم و در روابط از همدیگر سو استفاده می نماییم. ما به دنیا و همین طور به همدیگر بی اعتمادیم، اما در درونمان چیز دیگری احساس می نماییم كه با آنچه كه عمل می نماییم متعارض است. وی با اشاره به اینكه در اینجا كاركرد دیگری از شعر بروز می كند، اظهار داشت: آن هم فراهم كردن شرایط امنی در این دنیای وانفسا و توجیهاتی برای آنچه كه می خواهیم باشیم و نیستیم. این تعارض و سرگردانی بین دو قطب منفی و مثبت ما را رها نمی نماید. چونكه كه تعارض بین آنچه را كه ایرانی در درون حس می كند و در بیرون لمس می كند همیشه حضور دارد، بنابراین شعر ایرانی با اینكه در این شرایط نامطلوب به دوستدارانش آرامش می دهد اما در ضمن واكنشی به شرایط مملو از ریا و پوچی و ظواهر به شمار می آید. شعر فقط تأیید ارزش های مثبت نیست. متفكران ما در چارچوب شعر به تمام آنچه كه در جهان زندگی نامطلوب و كریه است واكنش نشان داده و تقبیح كرده و آنها را محكوم می كنند. از ریاكاری زاهد نماها گرفته تا ظلم شاهان و قدرتمندان، از اجحافات روزانه گرفته تا پوچی زندگی مادی، از خیانت دوستان دغل گرفته تا روزگار غدار همه مورد تقبیح شعرای ما قرار گرفته است. محمدی با اشاره به اینكه این واكنش شدید به عناصر منفی، موید فاصله زائدالوصفی است كه بین احساس درون و تجربه‌ی بیرون وجود دارد، اذعان كرد: آنان همیشه ما را به سمت حقایقی والا و به معنویاتی اصیل و ابدی دعوت كرده اند كه به این زندگی پوچ معنا می دهد و روح های زجر دیده و بی پناهان نوید و آرامش می بخشد. ظاهر نامطلوب قابل تغییر نیست اما باطن در اختیار ماست. آنجا جولانگاه روح و فكر است. این نیاز درونی ما را به طرف شعر و عرفان سوق می دهد. شاعرانگی ما بی جهت نیست و این همه شعر درباره عشق، و صداقت و معنویت بی جا سروده نشده اند. وی تاكید كرد: حال كه احساسات درونی و دنیای باطنی ما واقعی تر است تكلیف كاملاً مشخص است: انسان های فرهیخته عزلت می گزینند و به آن دنیای معنوی حقیقی و زیبایی ماندگار پناه می برند. هر چه تماس با دنیای بیرون كمتر باشد احتمال غلطیدن به وادی ریاكاری و تظاهرات كمتر است. اما نباید هم واقعی و غیرواقعی» فرهیختگان و عزلت گزیدگان «فراموش كرد كه دارند. همیشه عده ای عرفان و شعرای ما را وسیله ای برای معركه گیری و كسب قدرت و مادیات كرده اند می كنند. بنابراین می بینیم كه ظالمان و یاركاران هم دم از عرفان و شاعرانگی می زنند. عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی اظهار داشت: بالاخره اینكه همه‌ی آنچه كه گفتیم شاید هیچگاه ماندگار نمی شدند اما شاعران ما توصیف شرایط زندگی و شخصیت ما را در چنان زبان شیوا بیان كرده اند كه محصور كننده است. شایگان در توصیف این خصوصیت جان مطلب ادا كرده و آنرا در مفهوم شاعرانگی ایرانی ها خلاصه كرده است. شاعرانگی نوعی جهان بینی است كه هویت و شخصیت ایرانی را توصیف و حفظ نموده است. آنچنان كه پس از قرن ها ما سخن دل هایمان را در اشعار آنان می یابیم. آنان هنوز زنده اند.
منبع: عطر حرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب