شخصیت مرحوم آیت الله تسخیری در شبكه المیادین بررسی گردید
شبكه المیادین به مناسبت رحلت آیت الله تسخیری، یگانه برنامه مذهبی هفتگی ( أ. ل. م ) خویش را با حضور دكتر عباس خامه یار و شیخ احمد كریمه استاد دانشگاه الازهر و از پرچمداران تقریب در مصر و با اجرای دكتر یحیی ابوزكریا مجری سرشناس الجزایری، اختصاص داد. این برنامه كه مورد استقبال گسترده بینندگان در جهان اسلام قرار گرفت، سه بار بازپخش شد
به گزارش عطر حرم به نقل از ایسنا، متن کامل میزگرد به شرح زیر است.
مجری میزگرد، دکتر یحیی ابوزکریا:
جناب دکتر احمد کریمه، از آن جایی که مصر از گذشته مرکزی برای تقریب به شمار می رفت و الازهر شریف هم یکی از مراکز تقریب بین مذاهب به حساب می آید و تدریس مذاهب اسلامی در متون درسی آن گنجانده شده همچون در نظریات فقهی، در فقه مقارن و به صورت دقیق تر باید بگویم فعالیت جنابعالی در عرصه تقریب که همچنان هم فعال هستید و در این رابطه هم کتابی را منتشر نموده اید، درباره علامه فقیه، شیخ محمد علی تسخیری رحمت الله ضد نظرتان چیست؟
شیخ احمد کریمه:
بسم الله الرحمن الرحیم والحمد لله ربّ العالمین، که در کتابش می فرماید: " واعتصموا بحبل الله جمیعا ولاتفرقوا"، به ریسمان خدا چنگ بزنید و متفرق نشوید، والصلاة والسلام علی سیدنا ومولانا محمد رسول الله، که می فرماید: "المسلم اخو المسلم، لایظلمه ولایسلمه ولایحقّره، فحسب امرئ من الشرّ أن یحقّر أخاه المسلم" مسلمان برادر مسلمان است، نه به او ظلم می کند، نه تحقیرش می کند و نه او را تسلیم خود می کند، و برای انسان از شر همین بس که برادر مسلمانش را تحقیر کند.
تمام وجود مسلمان بر مسلمان دیگر حرام است، مال، خون و آبرویش. خداوند از سبقت گیرندگان در اسلام راضی باشد، سروران ما از خاندان خاندان پیامبر و صحابه و کسانی که بعد از آنها آمدند از اولیای صالحین و مصلحان.
در ابتدا به برادرانمان در عراق و ایران درگذشت علامه شیخ محمد علی تسخیری را تسلیت عرض می کنم از خداوند متعال می خواهم که وی را در گستره بهشتش جای دهد و خداوند به مسلمانان در قبال فقدانش جزای خیر دهد.
همانگونه که اشاره کردید، مصر زمانی که دعوت امام شیخ محمد شلتوت شیخ راحل الازهر را شنید و به همراه وی هم مرحوم قمی از ایران و تعدادی از صالحان و مصلحان هم حضور داشتند، دارالتقریب جمهوری عربی مصر در اواسط قرن میلادی گذشته تأسیس شد. این اقدام شجاعانه با تصمیم جناب شیخ محمود شلتوت صورت گرفت و فقه مقارن(فقه مقایسه ای) در دانشگاه الازهر، بین فقه اهل البیت و فقه اهل تسنن و اباضی ها تدریس می شود که درسی تخصصی است. در مقطع ارشد و دکتری، مدرک صادر نخواهد شد مگر آن که دانشجو، یکی از مسائل فقهی برادران شیعه جعفری و شیعه زیدی و هم فقه اباظی به همراه فقه اهل تسنن را مورد بررسی قرار دهد.
البته این ارتباط از قدمتی برخوردار می باشد چون که وقتی به صدر اسلام باز می گردیم، خواهیم دید که امام ابوحنیفه و امام مالک نزد امام جعفر صادق درس خواندند و در خیلی از مسائل تحت تاثیر فقه او قرار گرفتند. تا زمانی که عقل ها باز و دلها پاک باشند، هیچ گونه تعصبی وجود نخواهد داشت. دو امام از بزرگان اهل سنت نزد بزرگی از بزرگان فقه آل البیت تلمذ می کنند یعنی سید ما جعفر صادق رضوان الله ضد.
بنده پژوهش و کتابی با عنوان: "التقریب و الوحدة الاسلامیة" و هم کتاب دیگری با عنوان"فریضة التقریب" نگاشته ام؛ اما متأسفانه در دهه هفتاد قرن گذشته، بعد از درگذشت شیخ محمود شلتوت رحمت الله ضد، وهابیت سلفی ظهور پیدا کرد و فتوای ترحیم تقریب اسلامی و جرم بودن آنرا میان مسلمانان صادر کرد و از داشتن رابطه میان اعراب، مسلمانان و کاخ سفید و سیاه آمریکا با هر اسمی که داشته باشد، سخنی نگفتند. بنابراین مفهوم آیه از نگاه سلفی های وهابی، تغییر یافت. این جانب در این کتاب خود اصل متن فتوای"بن باز" را در تحریم و جرم بودن تقریب میان مذاهب آورده ام؛ و متأسفانه زمانی که امور در یکدیگر درهم آمیخت، بنابراین برخی به دنبال دور کردن و فاصله انداختن میان برادران شدند. اما به لطف خداوند متعال برخی افراد آگاه و هوشیاری هستند و بنده خویش را یکی از خادمان طرح تقریب میان مسلمانان می دانم و تا زمانی که خداوند متعال را ملاقات کنم از این امر دست بر نخواهم داشت.
آن چه که از موارد دقیق و ظریف از علامه راحل محمد علی تسخیری به یاد دارم این است که ایشان روشی را در کنفرانس ها، نوشته ها و تولیدات علمی پایه گذاری کرد، وی بسیار تلاش می کرد تا مشترکات علمی میان مذاهب اسلامی نمایان شود، واز اختلافات علمی دوری می کرد، روش او یادآوری مشترکات بوده و من به نوبه خود از این امر بهره مند شدم، و پروژه تقریب میان مسلمانان را توسعه دادم، تقریب مذاهب اسلامی را به وفاق اسلامی رساندم.
یحیی ابوزکریا: جناب دکتر خامه یار شما از نزدیک در کنار شیخ محمدعلی تسخیری بودید و مدتی هم با او همکاری می کردید، ایشان شبانه روز فعال بودند و بنده خود دیدم که چگونه کار می کرد. لطفا تصویری از این شخصیت برای ما عرضه نمائید:
دکتر خامه یار:
بر شما دکتر یحیی و میهمان عزیزمان جناب شیخ احمد که مورد احترام ما و بینندگان است، درود می فرستم. و به امت اسلامی به خاطر فقدان این عالم ارجمند تسلیت می گویم، شخصیتی بزرگ و وحدت طلب و پیشرو در عرصه وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی و ستاره درخشان این آسمان است.
در حقیقت سخن گفتن درباره جناب شیخ، سخنی پر از اندوه و غم است. این شخصیت شاید یک پدیده منحصر به فرد است. ما احترام ویژه ای برای شخصیت های بزرگ وحدت طلب قائل هستیم، که درباره آنها مطالبی آموختیم و از آنها هم فراگرفتیم و در راهشان قدم نهادیم، مانند مرحوم شیخ شلتوت، شیخ حسن البناء و امثال شیخ محمد عبده، سیدجمال الدین اسدآبادی، آیت الله قمی و خیلی از کسانی که در این راه قدم گذاشتند و آنرا بنیان نهادند.
اما در تاریخ معاصرمان، جناب شیخ محمد علی تسخیری، این علامه فاضل، پدیده ای منحصر به فرد بود، آن هم در زمانی که به شدت به امثال چنین شخصیت هایی نیازمندیم.
آری، ما در دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، از این ستاره درخشان مطالبی شنیده بودیم، زمانی که در کنفرانس اندیشه اسلامی در الجزایر حضور داشت، و ایشان به نمایندگی از ایران حضور یافته بود و بعد از آن هم مقالات و سخنرانی ها و همراهی او با حضرت امام خمینی بعد از هجرت به ایران همانگونه که در مقدمه گفتم درباره ایشان شناخت پیدا کردیم.
آیت الله تسخیری یکی از انقلابیون بزرگ بود، با انقلاب همراه بود و برای آن نظریه پردازی کرد و مطلب نوشت و مؤسسات بزرگ و بسیاری هم تأسیس کرد و از آن جمله سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجمع جهانی اهل البیت، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی و هم در تأسیس دانشگاه بین المللی المصطفی نقش داشت و خیلی از مؤسساتی را که قبلا تأسیس شده بودند در این دانشگاه ادغام شدند. نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری بود که یکی از مؤسسات بسیار مهم کشور به حساب می آید.
ایشان بیشتر از هفتاد و پنج کتاب و چهارصد مقاله و پژوهش علمی از خود برجای گذاشت و در بیشتر از هفت صد نشست و کنفرانس بین المللی حضور یافت. وی شاعر و ادیبی توانمند بود که دیوانی با ۳۰ قصیده از خود برجای گذاشت. همینطور همزمان راهنمایی خیلی از رساله هایی در موضوعات حقوق اقلیت ها و حقوق بشر، حقوق کودک و خانواده را بر عهده داشت و یکی از مفسران قرآن کریم بود. ایشان عارف، ادیب، شاعر و فقیه بود. و تألیفات ایشان در زمینه فقه سیاسی و فقه مقارن همچون پژوهش های نادر در دوران معاصر به حساب می آید. از همه مهمتر این که شخصیتش شخصیتی انسانی و اهل گفتگو بود، به نحوی که همه به خودی خود به او احترام می گذاشتند حتی دشمنانش. در خیلی از کنفرانس ها در پایتخت های مختلف با او همراه بودم. و به خوبی می دیدم که همگی چگونه به خاطر رفتار، سعه صدر، اخلاق و اندیشه اش به او احترام می گذاشتند و بعد از آن دیگر با او دشمنی نمی کردند. یه یاد دارم در نشستش در دوحه به همراه عالم معروفی در آن دوران بودیم، از ایشان با اصرار زیاد خواست تا مقدمه ای را برای کتاب خاطراتش بنویسد. و ایشان با سعه صدر پذیرفت در حالیکه آن عالم هفده سال بزرگتر از آیت الله تسخیری بود.
دکتر یحیی ابوزکریا:
جناب دکتر احمد کریمه، بنده بارها شیخ را دیده ام و گفتگویی میان ما در گرفته است، اما نور علمش و شعاع اندیشه اش مرا مجذوب خود کرد. بنده همچون افرادی هستم که بدنم در مقابل علم به لرزه می افتد چون که علم را از همه جوانبش دوست دارم. تلاش کردم شخصیتش را تحلیل کنم، به این نتیجه رسیدم که ایشان از تمام کسانی که نزدشان درس آموخته بود، بهره برده است.
ایشان ازسید محمدباقر صدر از اصول دقتش را فرا گرفت و از سید ابوالقاسم خویی دقتش در علم رجال را آموخت و از سید هاشم آملی دقتش در فلسفه، از امام خمینی بُعد عرفانی و صوفی مسلکش را گرفت و از امامان چهارگانه اهل تسنن، ابوحنیفه، شافعی، مالک و ابن حنبل، دقتشان در فقه و گستره وسیع علم آنها از سنت پیامبر را گرفت و از امام جعفر صادق برتری جایگاه ایشان در عرصه درک کل دین آموخت. شخصیتی در این سطح، شایسته این است که خود یک پروژه وحدت طلب همه جانبه باشد. آیا این چنین نیست؟
شیخ احمد کریمه:
وقتی خداوند متعال و سبحان چراغ هایی را در بین این امت در کتابش در سوره آل عمران روشن می کند و می فرماید: " شهد أنه لا إله إلا هو والملائکة وأولو العلم قائما بالقسط لا اله الاهو العزیز الحکیم"
(خدا که همواره به عدل قیام دارد گواهی می دهد که جز او هیچ معبودی نیست و فرشتگان [او] و دانشوران [نیز گواهی می دهند که] جز او که توانا و حکیم است هیچ معبودی نیست)؛خداوند با نام خود آغاز نمود و از فرشتگان و اهل علم تمجید کرد. خداوند متعال و سبحان از علمای راسخ در علم و اهل فهم در کتابش یاد کرده و فرموده: و اگر آن را به پیامبر و پیشوایان (که قدرت تشخیص کافی دارند) ارجاع کنند، از ریشه های مسائل آگاه خواهند شد. یعنی علما؛ و در سوره توبه می فرماید: پس چرا از هر فرقه ای از آنان دسته ای کوچ نمی کنند تا [دسته ای بمانند و] در دین آگاهی پیدا کنند. و در سوره فاطر می فرماید: [آیا چنین کسی بهتر است] یا آن کسی که وی در طول شب در سجده و قیام اطاعت [خدا] می کند [و] از آخرت می ترسد و رحمت پروردگارش را امید دارد بگو آیا کسانی که می دانند و کسانی که نمی دانند یکسانند تنها خردمندانند که پند پذیرند و در زمینه علمایی که رسوخ در علم پیدا کرده اند در سوره مجادله می فرماید: خدا [رتبه] کسانی از شما را که گرویده و کسانی را که دانشمندند [بر حسب] درجات بلند گرداند.
ما علامه راحل و بزرگ محمد علی تسخیری رحمت الله ضد را از آن علما می دانم و خداوند به این امت در فقدان او خیر عطا نماید، کسی که اسلام را درک کرد و به خوبی عرضه نمود و خداوند برای این عالم جلیل القدر و معتمد و اگاه اراده نمود تا میان گروه های مختلف را جمع کند همانگونه که گفتید وی در نجف اشرف تحصیل کرد و سپس به ایران عزیر مسافرت کرد و همین مساله سبب شد تا به این امت نسخه درمان از مشکل تفرقه و منازعه و درگیری را تقدیم کند. از روش های وی این بود که به یکدیگر نصیحت نماییم و درگیری و نزاع نداشته باشیم، و از روش امام شافعی بهره برد همان گونه که امام شافعی با صدای بلند در یاری از موالی خود خاندان برخاست و رضایت آنها را جلب کرد.
همینطور امام شافعی می گوید که صدها مساله ما را در کنار یکدیگر جمع می کند و چند مساله ما را متفرق می کند. روش شیخ تسخیری اینگونه بود که به مشترکات علمی توجه نمایند که همان اصل و سنگ بناست و سایبانی است بر سر مسلمانان در جهان کنونی که هر لحظه در حال تغییر است و باید متوجه این امر شد. صدها مساله در اصول دین، شریعت اسلامی و فرهنگ اسلامی ما را کنار یکدیگر جمع می کند. اما مسائلی هم وجود دارند که در هر مذهبی وجود دارند مانند این که در فقه سنی ما، مسائلی وجود دارد که دو تن از دانشمندان و دوست یکدیگر مانند ابویوسف و محمد بن الحسن با امام ابوحنیفه اختلاف نظر دارند در فقه مالکی هم ابوالقاسم با امام مالک اختلاف نظر دارد و امام شافعی دیدگاهش را هم اصلاح کرد. در گذشته اهل مذاهب در عراق حضور داشتند و الان در مصر حضور دارند. عبدالله بن احمد بن حنبل در خیلی از مسائل به پدرش رجوع می کرد. حال درباره مشترکات علمی، بنده هم نظر با علامه تسخیری می شوم و این همان چیزی است که ما به دنبال آن هستیم، اما مسائل فرعی و یا اختلافات نظرم این است که باید در جلسات بحث و گفتگو و توسط علما مطرح شوند، اما در مقابل رسانه ها و عموم مردم مطرح نشوند.
همانطور که دکتر یحیی گفتند، وقتی از چیزی نام می بریم، نقیض آنرا هم نام برده ایم. بعضی از مردم به دنبال مسائل تفرقه انگیز و ایجاد وحشت میان مسلمانان هستند.
فتوای شجاعانه و قابل تأسی شیخ محمود شلتوت رحمت الله ضد، هنگامی که از وی درباره تعبّد نسبت به مذهبی غیر مذاهب اهل تسنن، پرسیدند، اظهار داشت: آری، شریعت خداوند متعال و سبحان، بر ما واجب گردانده که به یکی از مذاهب گرایش داشته باشیم، همان گونه که شیخ شلتوت اظهار داشت: شریعت خداوند تابع مذهبی نیست. علامه تسخیری این ارکان را وضع نمود، و همچون این ارکان که باید به آنها توجه کنیم: مشترکات علمی است که آنها را تثبیت و درباره آنها نظریه پردازی کرد.
دکتر یحیی ابوزکریا: جناب دکتر احمد، وقتی از نظر علمی رشد یابیم، و به دنبال دلیل علمی باشیم، و تمام این قرآن را درک نماییم و مغز سنت نبوی را دریابیم، خواهیم یافت که وحدت در سایه آن در اندیشه و احکام ما، دست یافتنی خواهد بود. در واقع، الازهر همیشه در مبحث تقریب در راه خیر قرار داشت، دکتر احمدالطیب، شیخ الازهر می گوید: تکفیر کردن شیعه، پذیرفتنی نیست و بنده در نجف اشرف پشت سر آنها نماز خواهم خواند. این همان موضعی است که تمام مسلمانان باید اتخاذ کنند. تصمیمی الهی، و خداوند ما را به این امر دعوت کرده است.
جناب دکتر عباس خامه یار، با نگاه به ریشه ای بودن اندیشه شیخ محمد علی تسخیری، فردی که مجتهد بود، یعنی قدرت استنباط داشت و اقدام های گوناگونی انجام داد، وی از شخصیت های فقهی نجف اشرف و قم به شمار می رفت، وی از نظر معرفتی، صاحب نظر بود، اضافه بر این که در احکام شرعی هم نظریاتی داشت، آیا چنین نبود؟
دکتر عباس خامه یار: به صورت قطه چنین بود، به این معنا که حضور همیشگی وی در هر مکان و در هر محفل علمی، همراه با مطلب جدیدی بود. بنده بر روی مسائل جدید تاکید کردم و گفتم که چاره هایی را عرضه می کرد و بخصوص اشراف کامل ایشان در فقه مقارن(مقایسه ای) نزد مذاهب چهارگانه داشت.
ما باید شخصیت علامه تسخیری را بشناسیم، درست است که ایشان نماد تقریب بین مذاهب اسلامی به حساب می آید، اما همزمان تمام ادیان را در کنار هم جمع می کرد، ایشان نماد گفتگو با دیگران بود.
درباره جایگاه علمی ایشان و احترامش به دیگران سخن گفتم. احترامی که با علمش، هوش سرشارش و اخلاقش سبب می شد دیگران به او احترام بگذارند. این احترام فراتر از مرزهای جغرافیایی، دینی، مذهبی و قومی بود. این شخصیت میانه رو نزد همگان که به او ایمان داشتند، اینگونه از او یک پدیده ساخته بود.
ایشان مؤمنی واقعی و دعوت کننده به حق بود. الگویی برای دعوت مردم با عمل خویش بود و نه با زبان. زبانی که با آن با اندیشه های گمراه با آرامی و با احترام و هوشیاری، حکمت و اخلاق برخورد می کرد.
این شخصیت، خصوصیت های بسیار مهمی داشت، ایشان به مساله فلسطین و قدس ایمان داشت. قدس همواره در قلب و اندیشه او جای داشت، از جهت قطب نما منحرف نشده بود. ایشان به مقاومت در هر نقطه از جغرافیا، تاریخ و عقاید ما ایمان داشت. و همواره ب لزوم وجود این مقاومت، لزوم دفاع از مساله فلسطین، مساله تقریب، مقابله هوشمندانه با تکفیر به همراه با حکمت، منطق، احترام و گفتگو، تاکید داشت.
ایشان با همه طرف ها گفتگو می کرد، حتی با دشمنانش و مخالفان اندیشه هایشان. کنفرانس هایی که حضور داشت بر این امر گواه است. همینطور شخصیت های بزرگی که حضور داشتند این مطلب را تأیید می کنند و در مقابل او با تمام قامت می ایستند و اندیشه ها و پژوهش های وی را در مبحث تقریب بین مذاهب اسلامی، باور دارند. سیره او گفتگوی بین ادیان بود و مؤسسه های بزرگی را تأسیس کرد که شبانه روزی فعالیت می نمایند. این شخصیت، خستگی ناپذیر بود، و بخصوص در سال های اخیر که با بیماری های گوناگونی با قدرت و هوشمندی دست و پنجه نرم می کرد.
در حقیقت ایشان، پرنده ای بود که بر فراز هفت قاره و پایتخت های مختلف پرواز می کرد و در هر مکانی حضور می یافت و خسته نمی شد و با وجود دردها و سختی هایی که از آن رنج می برد، اما خسته نمی شد، بلکه اینجا و آنجا حضور می یافت و به پایتخت های بسیاری در تمام قاره ها سفر می کرد. در حقیقت، آن چه را که روز تشییع پیکر پاک ایشان دیدم، این حدیث را از چهره تشییع کنندگان برداشت می کردم: با فقدان عالم، رخنه ای در اسلام ایجاد می شود که با هیچ چیزی پر نخواهد شد.
به نظرم، خلأ بزرگی ایجاد خواهد شد، ما نیازمند این چنین شخصیت هایی هستیم و نیازمند اینگونه شخصیت های تقریبی و وحدت طلب و اندیشه های روشنگر هستیم که می توانند ما را از گرفتاری هایمان و از چالش ها و رنج هایمان در سایه شرایط سخت کنونی نجات دهند.
دکتر یحیی ابو زکریا: برادر عزیز دکتر عباس، تردیدی نیست که شیخ تسخیری با قلبی مطمئن به دیدار مولا خواهد رفت، با عنایت به آیات قرآنی و احادیث نبوی، وقتی کسی که مسلمانان را به وحدت دعوت می کند و نزد پروردگارش می رود، عقلانی این است که ایشان بهتر از کسی است که بین مسلمانان تفرقه بوجود می آورد و خواهان کشتن آنان و قطع کردن سر آنهاست.
اجازه بدهید در این فرصت محدود سخنش را به یاد آورم که اظهار داشت: دشمن این امت، متحد شده است و برای خود ولایتی بوجود آورده است، حال چرا در بین ما این ولایت ایجاد نمی گردد و اگر مسلمانان متحد نشوند، در فتنه، فساد و عذاب قرار خواهیم گرفت. دشمنان ولایتی ساختگی با هدف شکست این امت ایجاد کردند.
سوال از دکتر کریمه:
فرموردید که بن باز، شیخ شلتوت را تکفیر کرد و بنده هم دهها کتاب در باب کافر بودن شیخ محمود شلتوت خوانده ام که مذهب جعفری را به رسمیت شناخت، و کسی بر ضد مکتب خاندان سخن نگوید چون که مکتبی بزرگ و عظیم است و نمی توانیم در این فرصت محدود درباره اش سخن بگوئیم.
اما آن گونه که گفته شد، شیخ محمد علی تسخیری به تقریب و نشر تشیع دعوت می کرد، البته این گونه در بعضی محافل گفته می شود، شما را به خدا، آیا این سخن درست است؟ و شما هم ایران رفته اید.
شیخ احمد کریمه: ما آن چه را گواه می نماییم که از آن اطلاع داریم. همچون مواردی که تصمیم گرفتم در پروژه تقریب بین مذاهب اسلامی و طرح شیخ شلتوت رحمت الله ضد و سید قمی انجام دهم، و در عین حال مبحث "محمد علی" یکی از وکلا هم بود و ده ها تألیفات هم از این شخصیت ها، یعنی: شیخ محمود شلتوت، شیخ عبدالمجید سلیم، شیخ محمد المراغی، شیخ عبدالمتعال الصعیدی، شیخ حسنین محمد مخلوف، شیخ محمد عبدالله دراز، شیخ محمد الغزالی السقا، شیخ عبدالعزیز عیسی، شیخ محمد المدنی، و استاد صبور مرزوق، پیرامون این موضوع، نوشته شده و مطالعه کرده ام که شاید نزد مردم شناخته شده نباشد. کتاب نادری هم با عنوان" دعوة التقریب، تاریخ ووثائق " توسط وزارت اوقاف مصر، سال ۱۹۹۱ م چاپ شد و بنده هنوز این کتاب را در اختیار دارم و از آن نگهداری می کنم چون که مرکزی در مؤسسه تقریب دارم. در حقیقت دشمنان امت که مزدور و خائن هستند، نگران ایجاد وفاق و وحدت میان مسلمانان هستند. بنابراین تلاش می کنند تا توجه به راهنمایی های کسانی که خیری برای مسلمانان نمی خواهند، میان آنها تفرقه ایجاد کنند.
در کتابی که بعنوان بمبی در تکفیر مسلمانان به حساب می آید و توسط"الجریسی" در ریاض با نام "فتاوی علماء البلد الحرام" انتشار یافته است. آن چه در این کتاب آمده است، فتاوا و نظریات بسیار نادری است که آتش فتنه را میان مسلمانان برافروخته می کند. اما "بن باز" که شاگردِ شاگردِ شاگردِ شیخ محمود شلتوت به حساب می آید، او را متهم می کند که چیزی از فقه نمی داند و علمای الازهر که برای تقریب بین مسلمانان و میان اهل تسنن، شیعیان و اباضی ها تلاش می کنند را متهم می کند که آنها چیزی از زندگی نمی فهمند و متأسفانه به این مضمون که گویی آنها را دشمنان وحدت اسلامی معرفی می کند.
ما که الان در شروع سال جدید هجری قرار داریم و از نظام برادری که پیامبر اکرم میان مهاجران و انصار برقرار کرد، می دانیم که به خاطر از بین بردن تعصب های موجود میان اوس و خزرج بوده است. بنابراین از اینجا روشن می شود که پروژه تقریب در پرتو همان نوری حرکت می کند که پیامبر اکرم صلی الله ضد و آله و سلم پس از هجرت روشن نمود.
اما افرادی وجود دارند که نگرانی ها را برانگیخته می کنند و علمای راسخ در علم امثال شیخ شلتوت را متهم می کنند بلکه حتی مرا هم متهم کرده اند و گفته اند که این زمینه سازی برای تشیع است. من به آنها گفتم که خیر، ما نه تلاش می نماییم که محیط های شیعه را سنی نماییم و نه تلاش می نماییم که محیط های سنی را شیعه نماییم و نه اباضی ها را شیعه یا سنی نماییم. اینها مذاهبی علمی هستند و سخن ما در این محیط ها حاکم است، امکان دارد سخن درستی باشد که دارای اشتباهاتی باشد و امکان دارد سخن خطایی باشد که درونش درست باشد. اما تنها برای از بین بردن زنگارها تلاش می نماییم و فاصله بسیار زیادی که سبب شده به طوایف، قومیت ها و تقسیم بندی ها تبدیل گردد و از همان آغاز دوران اموی ها تفرقه میان مسلمانان و هم دشمنی خاندان با صحابه و دشمنی صحابه با خاندان را رواج دهند.
دکتر یحیی ابوزکریا: آن چه که سبب ایجاد تشنج می شود این که وقتی کسانی با تقریب و ایجاد برادری و محب، مودت و گفتگو و دیدار میان مسلمانان دشمنی می کنند، خود آنها به سمت تلاویو می روند و آنرا دوست خود برمی شمارند. متأسفانه صهیونیست برادر، عزیز و دوست و مسلمان تبدیل به دشمن شده است.
سوال از دکتر خامه یار: البته گرایش مکتب تقریب در ایران، فکری بوده و حتی رهبر انقلاب آیت الله خامنه ای هم یکی از پرچمداران تقریب است و شاید بسیاری هم این امر را ندانند. بنابراین ترسی بر از بین رفتن پروژه تقریب و وحدت مسلمانان در ایران عزیز وجود ندارد. آیا این چنین نیست؟
دکتر خامه یار:
برادر یحیی در حقیقت، شاید شما به ایران رفته باشی و با بسیاری افراد از نزدیک دیدار کرده ای و بسیار از مسائلی که در حوزه های علمیه و مراکز پژوهشی و اندیشه اسلامی و شیعی در این عرصه ها در جریان است را از نزدیک لمس کرده باشی. اگر بخواهیم با موفقیت هایی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به دست آمده آشنا گردیم و من همیشه آنها را معجزه در عرصه تقریب می نامم، اگر بخواهیم درک نماییم که چه اتفاقی رخ داده است، لازم است تا بدانیم پیش از پیروزی انقلاب در کجا قرار داشتیم و الان به کجا رسیده ایم، درخواهیم یافت که جهش هایی صورت گرفته که فراتر از گام های بلند است. اینها را امام خمینی (ره) و بعد از ایشان، مقام معظم رهبری امام خامنه ای با تمام ایمان و عقیده ادامه داده اند. این مواردی است که از راه کتاب ها و شبکه های اجتماعی دریافتیم. این جهش ها در طول دهه ها و قرن های گذشته پیش از پیروزی انقلاب بی نظیر است.
به گمانم همین خودباوری سبب شده تا استعمار و استکبار، کشورهای دشمن و خیلی از گروه های گمراه را هراسانده و به وحشت انداخته و آنها را بر آن داشته تا به مقابله این پروژه برخیزند.
این پروژه ای است که دشمن را می هراساند، به نحوی که می تواند انسان را آزاد کند و قدس و سرزمین های اشغالی را آزاد کند.
پروژه وحدت طلب و تقریب بین مذاهب در حقیقت همان گونه که هم اکنون مقاومت را می بینم، ناشی از همین اندیشه تقریب بوده و همین مساله سبب ترساندن دشمنان است. و برای همین است که توطئه ها و نشست هایی برای مقابله با این طرح وحدت گرا تنظیم می شود.
مرحوم آیت الله تسخیری شخصیتی بارز از میان علمای همین پروژه بود و در راه امام خمینی (ره) قدم گذاشته بود.
دکتر یحیی ابو زکریا: شما به این نکته اشاره نمودید که این طرح، جبهه غرب، دشمنان تاریخی جهان عرب و اسلام را می هراساند. سخن شما را با سخنی از "آرنولد توینبی" نظریه پرداز غربی در تاریخ بشریت تأیید می کنم که گفته است: نمی توان درباره سرنوشت غرب پیش بینی نمود که آیا همچنان با قدرت به راه خود ادامه می دهد یا خیر، در زمانی که عرب ها و مسلمانان با یکدیگر متحد شوند.
منبع: atreharam.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب