استاد رشاد:
مناظره علمی آیت الله مصباح و شهید مطهری از افتخارات حوزه علمیه است
به گزارش عطر حرم قم رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان نمود: مناظره علمی آیت الله مصباح یزدی و شهید مطهری از افتخارات حوزه علمیه است.
استاد علی اکبر رشاد، در «همایش ملی علامه مصباح یزدی فیلسوف علوم اجتماعی اسلامی» که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: یکی از بحث های مهم و موثر در زمینه علوم اجتماعی، چیستی و هستی جامعه است. این مساله در زمینه های دانشی گوناگون، نقشی تعیین کننده دارند.
وی ادامه داد: امروز که دغدغه تحول و تاسیس فقه نظام ساز، فقه حکومت، فقه سیاست، فقه اجتماعی، فرهنگ و فقه تمدن و... داریم جز به حل این مساله نمی تواند به فرجام مطلوبی پیوند بخورد. تا آن زمان که درباب ماهیت اجتماع و جامعه، نتوانیم مبنای محکمی اتخاذ نماییم، تاسیس این رشته ها نیز به نتیجه نمی رسد.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: آیت الله شهیدمطهری و آیت الله مصباح یزدی درباب ماهیت و ترکیب جامعه دو نظر متفاوت داشتند. این مساله نیز از نقاط افتخارآمیز حوزه های علمیه است که این نزاع طلبگی همراه با احترام و شایستگی بود. این دو گروه در عین این که همسو هستند در یک حوزه دو نظریه را طرح می کنند.
وی اظهار داشت: آیت الله مصباح از یک فیلسوف فراتر بود و البته یک حکیم بود. یکی از زوایای متکثر این منشورواره حکمت و معرفت در این همایش مورد توجه قرار گرفت. فیلسوف می تواند در فکر بفلسفد، ولی حکیم نباشد. ولی ایشان حکیم بود. فکر و فعل و عمل ایشان حکیمانه بود.
استاد رشاد تصریح کرد: آیت الله مصباح سراسر تواضع بود. وقتی ایشان با هم قطاران خود هم مواجه می شدند دست آنها را می بوسید. به رغم این توازن و همگنی و هم ترازی ولی وقتی به بزرگی از هم ترازان خود می رسید به اصرار دست او را می بوسید. این مسایل جزء در تعلیمات اسلامی تولید نمی گردد.
وی ادامه داد: بحثی را بعنوان تقسیم حکم در اصول طی دو سال مفتوح کردیم. یکی از تقسیمات حکم، تقسیم حکم فردی و اجتماعی است که اگر بخواهیم حکم واجب داشته باشید باید چیستی جامعه را حل کرده باشیم. در آنجا شش وجه و فرض را درباب ماهیت جامعه بیان کردیم که عملا هستی جامعه را از این شش فرض می توان به دست آورد.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: پیش از این که بدانیم اصلا حکم اجتماعی داریم یا خیر باید تکلیف جامعه را روشن کرده باشیم. این سوال مطرح است که آیا جامعه در هویت فردی می تواند، اصالت داشته باشد یا خیر؟ آیت الله مطهری به این حیث متمایل هستند و آیت الله مصباح مخالف آنرا مد نظر داشتند.
وی اظهار داشت: سپس این مساله مطرح می شود که در این میان باید هویت فرد مشخص شود. به عبارت دیگر مرد و زن در قرآن کریم در ماهیت خانواده دیده شده اند و خانواده دارای اصالت است. خلقت و نسبت بین زن و مرد، ریشه در خلقت دارد. انگاره های مختلفی در این میان مطرح است.
استاد رشاد یادآورشد: در این میان ترکیب های مختلفی ایجاد می شود. همچون این که چیزی به اسم اجتماع نداریم و یا این که جامعه پای در یک قالب وجودی و خارجی داشته باشد. مثل ترکیب عناصری که یک ماشین را درست می کنند دارای نسبتی باهم هستند و باهم دارای تعامل هستند. همین طور ترکیب انضمامی نیز در این میان مطرح است.
وی ادامه داد: چهارمین وجه آنست که ترکیب انضمامی را به این معنا در نظر بگیریم و بجای این که بگوییم فرد در جامعه فانی می شود بگوییم که جامعه تجلی افراد است. گاهی فردی جامعه را می سازد و جامعه نیز تحت تاثیر آن فرد است.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: وجه پنجم آنست که هم واقعی و هم نسبی فرض شوند. یعنی واقعی از این حیث که فرض اول که اعتباری محض بود و فرض دوم که انتزاع داشت. یعنی برای فرد و اجتماع هویت و اصالت قائل می شویم. فرد برای خودش یک هویت دارد و نشاط و زیستی دارد و جامعه نیز به تناسب و فراخور خود. یعنی ضمن استقلال، این استقلال نسبی و اصالت دیگری را انکار نمی کنند.
وی اظهار داشت: در اینجا شخصیت فرد و جامعه در دو حوزه شکل می گیرد. عنصر اول، عنصر آفاقی است. در اینجا عوامل متکثر، متنوع هستند و عناصری که تحت تاثیر آنها بوجود می آیند متکثر می شوند و انواع افراد و انواع جوامع ایجاد می شوند. در اینجا افراد و جامعه درهم تاثیر می گذارند.
استاد رشاد یادآورشد: در جامعه مسایل انفسی و آفاقی ترسیم می نماییم چنانچه در زمینه فردی نیز عناصر انفسی و آفاقی را مد نظر داریم.
وی ادامه داد: وجه ششم ترکیب حقیقی و خارجی است. در این میان، ما وجه پنجم را برمبنای آیات و اخبار و توجیهات عقلانی می پسندیم.
وی اظهار داشت: متاسفانه توهین هایی به ایشان می شد، ولی ایشان اصلا پاسخ کسی را نمی داد و مظلومانه رفتار می کردند. ایشان برخی ورود ها را نمی کردند و به شاگردان خود اشاره می کردند، ولی وقتی به برخی صحنه ها ورود می کردند و به شکل قوی به میدان آمدند.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: آیت الله مصباح یزدی در مواقع سنگین، همیشه به سبب اخلاص خاصی که داشتند، وجودی عظیم را متجلی می شدند. ایشان زاهد و متواضع و بی ادعا بودند. همیشه ایشان خودرا کمتر از دیگران می انگاشتند.
وی اشاره کرد: ایشان دست آیت الله جوادی آملی را که در زمینه فلسفه صدرایی در یک قطار هستند بوسید و در مقابل این بزرگان متواضع بود و برای همه ما یک درس بزرگ است.
منبع: عطر حرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب