مدیر گروه فقه العقائد پژوهشكده معارف اهل بیت(ع) :
فرهنگ نامه معارف اولین اثر مرجع برای کشف معارف اصیل وحیانی
به گزارش عطر حرم، حجت الاسلام طالقانی اظهار داشت: فرهنگ نامه معارف اهل بیت(ع) اولین اثر مرجع برای کشف و عرضه معارف اصیل وحیانی با استناد و استنباط از خود آیات و روایات است.
خبرگزاری مهر- گروه دین و اندیشه- فاطمه علی آبادی: فرهنگ نامه خاندان علیهم السلام کلید گره گشای مباحث دقیق و عمیق معارف خاندان علیهم السلام است که در ساده ترین و کوتاه ترین عبارت به شرح معانی واژگان وحی قرآنی و احادیث نبوی و خاندان علیهم السلام می پردازد. این اثر که با همکاری حدود ۵۰ نفر از محققان متخصص در حوزه دانش کلام، قرآن پژوهی و حدیث پژوهی نگاشته خواهد شد، اولین اثر مرجع برای کشف و عرضه معارف اصیل وحیانی با استناد و استنباط از خود آیات و روایات می باشد بر همین مبنا برای واکاوی روند پروژه فرهنگ نامه معارف خاندان علیهم السلام با حجت السلام سیدحسن طالقانی، مدیر گروه فقه العقائد به گفتگو پرداختیم که حاصل آنرا در ادامه می خوانید:
*پروژه جدید پژوهشکده معارف چیست؟ و چه هدفی را دنبال می کند؟
پروژه ای که اخیراً در گروه فقه العقائد پژوهشکده معارف خاندان علیهم السلام آغاز شد، با عنوان فرهنگ نامه معارف خاندان علیهم السلام است. این فرهنگ نامه مثل سایر فرهنگ نامه ها به بیان معنای واژگان و اصطلاحات می پردازد. البته با این تفاوت که هدف فرهنگ نامه خاندان توضیح معنا و کاربردهای کلمات و اصطلاحات کلامی و اعتقادی به کار رفته در متن قرآن و روایات است؛ یعنی ما در فرهنگ نامه خاندان تلاش می نماییم کاربردهای مختلف و معانی به کار رفته در قرآن و روایات برای مهم ترین کلیدواژه ها و اصطلاحات قرآن و روایات را در این فرهنگ نامه عرضه کردیم.
*این پروژه چه مدت طول خواهد کشید؟ و چه دستاوردها و نتایجی را به دنبال خواهد داشت؟ به عبارتی چه مشکل و مساله ای را در نشر معارف خاندان علیهم السلام حل خواهد نمود؟
پیش بینی می نماییم طبق برنامه، تولید و تدوین فرهنگ نامه تا دو سال آینده تمام بشود و ان شاء الله بتوانیم فرهنگ نامه خاندان را در حدود چهار مجلّد روانه بازار نماییم. تولید این فرهنگ نامه برای مجموعهه محقّقان و اهل دانشی که با حوزه قرآن و روایات خاندان علیهم السلام مأنوس هستند و به متن قرآن و روایات رجوع دارند، بسیار راهگشاست و به تعبیری بعنوان کتابی در کنار دست و روی میز هر محققی در حوزهٔ معارف دینی لازم است. این فرهنگ نامه کار را در فهم دقیق معانی اصطلاحات به کار رفته در قرآن و روایات هموار و آسان خواهد نمود.
*پژوهشکده معارف خاندان علیهم السلام و بالخصوص گروه فقه العقائد چه پروژه های دیگری در دست اجرا دارد؟
پژوهشکده معارف خاندان علیهم السلام در گروه حدیث، گروه روش شناسی، گروه فقه العقائد، پروژه های مختلفی را در جهت تبیین معارف خاندان علیهم السلام مبتنی بر روش اجتهادی و همینطور پاسخگویی به شبهات و دیدگاه های مخالفان در دست دارد. البته طبیعی است برای رسیدن به نقطه مطلوب، می بایست ابتدا زیرساخت و مبانی لازم برای ورود به حوزه اجتهاد در عقاید فراهم گردد. از همین رو، در همه گروه ها پروژه های بنیادینی در حال انجام می باشد. در گروه فقه العقائد هم چندین پروژه مهم در همین راستا در دست انجام است، همچون پروژه موسوعه جامع احادیث اعتقادی که با بازخوانی مجموعهٔ میراث حدیثی، داده های در رابطه با مباحث اعتقادی استخراج شده و در یک نظام جامع و تفصیلی دسته بندی و عرضه خواهد شد.
پروژه دیگری که در دست انجام است، پروژه جستارهای اعتقادی است که در واقع به تشکیل پرونده علمی و بازخوانی و عرضه مهم ترین دستاوردها و تلاشهای علمی پیرامون موضوعات مختلف اعتقادی می پردازد؛ یعنی ما در پروژه جستارهای اعتقادی، یک مرتبه تلاش هایی که محققان و بزرگان پیرامون موضوعات مختلف اعتقادی با نگاههای متفاوت انجام داده اند را بازخوانی می نماییم و مجموعه ای از بهترین تلاش ها و کارهای انجام شده را در یک مجموعه در اختیار محققان قرار می دهیم.
پروژه دیگر بحث احیای آثار و در واقع مجموعه هایی از تلاشهای بزرگانی که با روش اجتهادی به استخراج باورهای اعتقادی از کتاب و سنت پرداخته اند، آنها در چارچوب مناسب احیا و منتشر می شود.
و همچون همین پروژه فرهنگ نامه خاندان علیهم السلام که با ارائهٔ معانی و کاربردهای واژگان به کار رفته در آیات و روایات، کمکی برای ورود به عرصه اجتهاد در عقاید می کند.
*این پروژه سابقه ای در محیط های علمی مثل حوزه یا دانشگاه در ایران و جهان داشته است؟ وجه تمایز این پروژه با مدلهای مشابه چیست؟
البته تولید و تألیف فرهنگ نامه امر متداولی در دنیا بوده و هست و در حوزه های مختلف، فرهنگ نامه نویسی انجام شده است. پیشتر در حوزه قرآن کریم هم فرهنگ نامه ای به همت تعدادی از محققان در حوزهٔ علمیه قم تنظیم شد که البته محدود به واژگان و مفاهیم اعتقادی نیست، ولی در عین حال فرهنگ نامه قرآن کریم تمام حوزه های مرتبط و به کار رفتهٔ در قرآن کریم را پوشش می دهد.
در پروژه حاضر تاکید بر روایات خاندان است و از آنجائیکه خاندان علیهم السلام مفسّران حقیقی قرآن هستند، حتی واژگان قرآنی هم با توجه و عنایت به تفسیر خاندان و در کنار کاربردهای واژه در روایات معنا می شود، بگونه ای که محققان بتوانند همه استعمالات و کاربردهای واژه را در مجموعهٔ آیات و روایات پیش رو داشته باشند.
در حقیقت برای تألیف فرهنگ نامه و مجموعهٔ آیات و روایات در رابطه با هر موضوعی مطالعه می شود و محتوای آن در کوتاه ترین متن و در ساختار مناسب به خواننده عرضه می شود.
مدخل های فرهنگ نامه هم عین کلمات و اصطلاحات قرآنی و روایی است که معنای خاصّ اعتقادی دارند. در واقع واژگانی که در متن مقدّس یعنی در قرآن و روایات، فقط در معنای لغوی استعمال شده باشد و معنای خاصّی و اصطلاح خاصّ اعتقادی نداشته باشد، در این فرهنگ نامه ذکر نمی شود و مدخل های فرهنگ نامه فقط واژگانی هستند که معنای خاصّ اعتقادی و یا کلامی دارند و این فرهنگ نامه مجموعهٔ کاربردهایی که واژه در قرآن و روایات دارد را به خواننده عرضه می کند.
*طرح ها و برنامه های آتی پژوهشکده معارف خاندان علیهم چیست؟
پژوهشکده معارف خاندان علیهم السلام برنامه های دیگری هم در دستور کار دارد، همچون تولید منابع آموزشی در حوزهٔ کلام امامیه، مبتنی بر معارف خاندان علیهم السلام؛ شرح آیات و روایات مشکله، پروژه ای است که در صدد تبیین و توضیح مشکلات اخبار و آیات خواهد بود و با استفاده از تلاشهای پیشینیان، تلاش می کند حلّ این معضلات و مشکلات اعتقادی را در چارچوب جدید ارائه نماید. همینطور شرح مهم ترین متون موجود در حوزهٔ فقه العقائد، آثاری که در حوزهٔ کلام اجتهادی توسط بزرگان امامیه ساخته شده و نیازمند شرح و بازگویی نکات و ظرایف آن است، در چارچوب شروحی عرضه خواهد شد و البته مهم ترین پروژه و در واقع برنامه ای که در دستور کار گروه فقه العقائد است، تبیین معارف موجود در کتاب و سنت و حلّ معضلات و مشکلات اعتقادی که در چارچوب پروژه های فردی و گروهی صورت خواهد گرفت. طبیعتاً اهداف پژوهشکده و گروه فقه العقائد در جهت برنامه دوازده ساله ای که پیشبینی شده در حال انجام می باشد و پروژه ها به ترتیب اهمیت و اولویتی که دارند، در حال انجام می باشد.
امیدواریم که بتوانیم خدمتی را به مکتب خاندان علیهم السلام و دوستان و شیعیان خاندان علیهم السلام عرضه نماییم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب