مشاور وزیر ارشاد:
جوان گرایی نباید تبدیل به مسابقه قدرت طلبی جوانان شود
به گزارش عطر حرم، علیرضا معاف با تاکید بر این که جوان گرایی نباید تبدیل به مسابقه قدرت طلبی جوانان شود، اظهار داشت: جوان گرایی و جوان سازی فقط، در افراد نیست، در فرایندها، روندها، ساختارها و خیلی از مباحث هم جوان گرایی داریم.
به گزارش عطر حرم به نقل از ایسنا، هشتمین نشست از سلسله نشست های حکمرانی قرآنی با مبحث حکمرانی قرآنی و مسائل جوانان امروز در سالن جلسات معاونت قرآن و عترت انجام شد.
در آغاز این جلسه علیرضا معاف مشاور راهبردی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اعلان اینکه ما با دو مسئله در بحث جوان گرایی مواجه هستیم، اظهار داشت: اولین مسئله اینست که حکومت چگونه مسائل جوانان را حل کند، مسئله دوم این که جوانان چگونه در حکومت نقش آفرینی و مسائل را حل کنند.
وی افزود: در هر دو حوزه قرآن و روایات مباحث گوناگونی را در مورد مسئله جوان مطرح کرده اند، من هم در این بحث ناظر بر همین اشارات قرآنی و روایی، در مورد حضور جوانان در حکومت به ۱۲ سرفصل اشاره خواهم داشت.
وی اظهار داشت: بحث اول اینست که جوان گرایی شامل این که به مفهوم جوانِ شناسنامه ای باشد و چه به مفهوم جوانِ مدیریتی و عملکردی باشد، در هر دو صورت به مفهوم پیرپرهیزی و تجربه ستیزی نیست، من با این مسئله که با خاستگاه تجربه، جوان را دور نماییم و در نقطه مقابل با خاستگاه تجربه گریزی صرفاً به جوان گرایی بپردازیم موافق نیستم.
معاف اضافه کرد: در کتاب «مقاییس اللغة» تجربه به مفهوم خاطره مفهوم نشده است، گاهی می گویند فردی ۳۰ سال تجربه دارد، او ۳۰ سال خاطره دارد نه تجربه؛ بدین سبب سابقه و خاطره غیر از تجربه است، ما باید مجربان را در ادبیات روایی خود بررسی نماییم، امام علی (ع) به مالک در مورد اهل حکمت نکاتی را مطرح می کند، اهل حکمت به تعبیر آیت الله فاضل لنکرانی صاحبان تجربه هستند اما حکما الزاما نخبگان در آن حوزه نیستند بلکه خبرگان آن حوزه بوده و حکمت عملی و تجربه دارند.
وی اشاره کرد: ما پیرهایِ جوان داریم، حاج قاسم سلیمانی پیر شناسنامه ای بود اما در عمل چون یک جوان با نشاط و پرشور بود، امام خمینی (ره) انسان ۸۰ ساله ای بود که به ایران آمد اما عینا مثل جوان ۱۷ ساله شور و نشاط داشت، از طرف دیگر جوانان پیر داریم، شخصی ۲۸ سال سن دارد اما مجموعه ای از افسردگی هاست، بدین سبب دو گانه پیر و جوان در بحث مدیریتی غلط است.
معاف اشاره کرد: از طرف دیگر گاهی عجله در جوان سازی یا جوان گرایی وجود دارد، گاها اتفاقی می افتد و طی آن محروم از تجربه ها می شویم یعنی به اسم جوان سازی، با انقطاع بین نسلی مواجه می شویم، ما نباید با این پدیده مواجه شویم اما باید بازتولید مدیریتی محقق شود اگر جوانان جای پیرمردها ننشینند حکومت رو به افول می رود.
وی ادامه داد: گاهی جوان گرایی فرستادن جوانان به مهلکه های قدرت و ثروت و شهرت و شهوت است، جانشین پروری باید در فرآیند طبیعی صورت گیرد آن هم با منطق استعمال اختیار. امام علی (ع) به مالک فرمود وقتی خواستی شخص جدیدی را بر منصب بگذاری او را آزمایش کن.
معاف با اعلان اینکه اصرار بر جوان گرایی ملاحظات و سویه های اخلاقی جدی دارد، اشاره کرد: در روایات مختلفی آمده است که هرکسی ریاست طلبی کند هلاک می شود، هرکس تلاش کند هلاک می شود، هرکسی بنشینید و با خود خواب ببیند هلاک می شود (خواب به این معنا که با خود فکر کند و بگوید یک روز در این ساختمان یک کاره ای می شود)....
وی اظهار داشت: مسئله جوان گرایی نباید تبدیل به مسابقه قدرت طلبی جوانان شود، سر فصل دیگر اینست که جوان گرایی و جوان سازی فقط، در آدم نیست، در فرایندها، روندها، ساختارها و خیلی از مباحث جوان گرایی داریم، حکومت باید جوان به مفهوم نیروی انسانی جوان باشد.
معاف افزود: در نظریه امامین انقلاب و لسان روایت های ما صرفاً جوانی کافی نیست، غیریت جوان مومن و کارآمد انقلابی گاهی حتی پیر حزب اللهی است، یعنی دو گانه ای بین جوان انقلابی و پیر انقلابی شکل می گیرد.
وی ادامه داد: در بیانیه گام دوم رهبر انقلاب اسلامی سه صفت به جوان دادند، جوانی که باید شانه زیر بار مسئولیت بدهد، هدف ما قلمه زدن نیروهای جوان به تنه تنومند نظام است، حال سوال اینست که کدام جوان؟ اینجا هم باز هم سه گانه اندیشه جوان، انگیزه جوان و انگیخته جوان مطرح می شود.
معاف اضافه کرد: گاهی فرد انگیزه دارد، سن اش جوان است اما افکارش برای قرون قبل است، هنوز می خواهد اندیشه و افکار کانت و دکارت و هگل را به خورد حکومت دینی بدهد.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: در آیه ۲۴۷ سوره «بقره» آمده است: « وَقَالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَکُمْ طَالُوتَ مَلِکًا قَالُوا أَنَّی یَکُونُ لَهُ الْمُلْکُ عَلَیْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْکِ مِنْهُ وَلَمْ یُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَیْکُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ یُؤْتِی مُلْکَهُ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ» (و پیامبرشان به آنان گفت در حقیقت خداوند طالوت را بر شما به پادشاهی گماشته است گفتند چگونه او را بر ما پادشاهی باشد با آنکه ما به پادشاهی از وی سزاوارتریم و به او از حیث مال گشایشی داده نشده است پیامبرشان گفت در حقیقت خدا او را بر شما برتری داده و او را در دانش و [نیروی] بدنی بر شما برتری بخشیده است و خداوند پادشاهی خویش را به هر کس که بخواهد می دهد و خدا گشایشگر داناست )؛ در این سوره ماجرای معروف طالوت و جالوت بیان می شود؛ در این آیه واژه « مَلِکًا» فقط به مفهوم این نبود که طالوت فقط فرمانده نظامی بوده باشد، بدین سبب طالوت هم فرمانده بود هم زمامدار، در این آیه به این مسئله اشاره می شود که طالوت در علوم در رابطه با زمامداری، حکمرانی، زعامت و تدبیر و تمشیت ملک و مملکت و کشور بسط داشته است.
وی در امتداد مطلب فوق اضافه کرد: بسط داشته یعنی امتداد و برکت داشته است، عمق داشته و علم و عقلانیت و معنویت را با هم داشته است، طالوت بسط در علم داشته یعنی قدرت خلاقیت داشته است، مقابل نوآوری و نو گویی و نو پیدایی مقاومت نمی کرده است، جوان با حرف نو مخالفت نمی کند و این حالات در جوانان بیشتر است.
معاف ادامه داد خداوند آیه ۷۰ سوره «نحل» می فرماید: « وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ وَمِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلَی أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْ لَا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ» (و خدا شما را آفرید سپس [جان] شما را می گیرد و برخی از شما تا خوارترین دوره سال های زندگی فرتوتی بازگردانده می شود بطوریکه پس از آن همه دانستن دیگر چیزی نمی دانند بطور قطع خدا دانای تواناست)؛ در این آیه مقصود آن است کسانی که سالخورده می شوند در سنین بالای عمر در مسائل علم و آگاهی دیگر حرف جدیدی ندارند، البته ما استثنائاتی داریم همچون رهبری، آیت الله جوادی آملی، آیت الله مصباح و...، آیت الله مصباح در تفسیر این آیه عنوان می کند که این آیه ناظر بر آن است که رای جدید یا سلیقه تازه برای سالخوردگان دشوار می شود.
وی اظهار داشت: در مورد ماجرای حضرت یوسف (ع) هم ماجرایی بود، هم جامعیت داشت هم مردم را از قحطی نجات داد، هم جوان بود هم کار می دانست و بر آن حوزه اشراف داشت.
معاف افزود: رهبری فرمودند: اروپایی ها چند صفت خوب دارند، یکی وجدان کاری و دیگری شجاعت؛ البته ناظر بر سخن رهبری در اینجا نکاتی را بیان خواهم کرد، ما یک کلمه با عنوان «شَیْب» داریم که به مفهوم پیر است، کلمه «شاب» به مفهوم جوان و همینطور کلمه «غلام» به مفهوم کسی که در آستانه ورود به ایام جوانی است؛ امیرالمومنین علی (ع) می فرماید: « رَأْیُ الشیخ اَحَبُّ اِلَیَّ مِنْ جَلَدِ الغُلامِ»؛ غلام در این جا معطوف به آن حالت هیجانی جوان است.
وی اظهار داشت: قرآن در مورد اصحاب کهف هم تعبیری دارد، خداوند در سوره «کهف» میفرماید: « نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیکَ نَبَاَهُمْ بِالْحَقِّ اِنَّهُمْ فِتْیَةٌ آمَنوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدیً» فتی به جوانی اطلاق می شود که جوانمرد است و این دوگانه را با هم دارد، کسی که در علم و جسم جوان است. مفسران دو دلیل اقدام اصحاب کهف را ایمان سرشار و قوی و نیروی جوانی آنها می دانند، بنابراین امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۲ فرمود یاران من در گهواره هستند.
معاف اشاره کرد: پیامبر اکرم (ص) هم فرمود: «اوصیکُمْ بِالشُّبّانِ خَیْرا فَاِنَّهُمْ اَرَقُّ اَفـْئِدَةً اِنَّ اللّه َ بَعَثَنی بَشیرا وَ نَذیرافَحالَـفَنِی الشُّبّانُ وَ خالَفَنِی الشُّیوخُ، ثُمَّ قَرَاَ «فَطالَ عَلَیْهِمُ الاَْمَدُ فَقَسَتْ قُلوبُهُمْ» (شما را به نیکی با جوانان سفارش می کنم، چون که آنان، دل های رقیق تری دارند، بهراستی که خداوند، مرا بشارت دهنده و اخطار دهنده برانگیخت، جوانان با من همپیمان شدند و پیران با من به مخالفت برخاستند. آن گاه این آیه را خواندند: «و عمر آنانبه درازا کشید و دل هایشان سخت گردید).
وی در قسمت دیگری از مباحث خود با اعلان اینکه قلمه زدن نیروهای جوان بر تنه تنومند نظام صدمه هایی را می تواند بوجود آورد، اضافه کرد: ما باید این صدمه ها را از قبل خوانش کرده و به آن دقت کنیم وگرنه جوان گرایی تبدیل به فرستادن جوانان به مهلکه ثروت و قدرت و شهوت می شود، بحث اینست که مسئله جوان گرایی با منطق قرآن باید جلو برود.
معاف افزود: در مسئله جوان گرایی باید به پدیده های نو دولتانِ نو کیسه نو دیده دقت کنیم، این افراد بسیار خطرناک هستند، افراد خودشیفته، خود شگفت، آدم های خودمرکزپندار، افرادی که گرفتار عجب هستند، این مواردی است که در روایات بیان شده است.
وی اظهار داشت: در ماجرای جوان گرایی نباید پُست ها را به پَست ها داد، آدم های دون و فرومایه و پاچه خوار مسئول می شوند، آدم های باسواد و کاربلد خانواده شهید و کلا آدم های آبدیده عقب می نشینند، در یکی از نظر سنجی ها از جانب ایسپا از مردم مشخص شد که تورم، اشتغال و بیکاری مسئله اصلی مردم است.
معاف افزود: باید انتقال سیستماتیک قدرت به جوان داشته باشیم، در این میان نباید دوگانه پیر و جوان شود، مدعیان، نخبگان، خواص بیشتر در معرض لغزش ها هستند. نباید آدم هایی با رانت سیاسی در نقاط حساس قرار بگیرند.
نباید با مردم و جوانان و سلیقه های مختلف با یک زبان صحبت کرد
در ادامه این جلسه، شبیر فیروزیان -سرپرست معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی- ضمن تشکر از ابتکار معاون سابق قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به برگزاری سلسله نشست های حکمرانی قرآنی اظهار داشت: برگزاری این جلسه به عنوان راهبردهای اصلی ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت قرآن و عترت ادامه خواهد یافت.
وی ادامه داد: به اعتقاد من قرآن تنها نباید محصور در الفاظ، قرائت، حفظ و ترتیل باشد، هر چند دراین زمینه هم ما برنامه های مختلفی برگزار می نماییم، اما رویکرد ما اینست که قرآن را به متن اجتماع تسری دهیم، چونکه مباحث قرآن مباحثی عمیق است.
وی مبحث برقراری گفتمان با جوانان را یکی از موضوعات مهم در جامعه دانست و اضافه کرد: قرآن کریم می فرماید: «لِسَانِ قَوْمِهِ»، با مردم با زبان مشترک صحبت کنید. این تعبیر قرآن کریم به اصناف و رده های سنی مختلف صادق است و نباید با مردم و جوانان و سلیقه های مختلف با یک زبان صحبت کرد، بلکه باید با هم به مفاهیم مشترک ارتباط برقرار نمود.
وی با اشاره به نامه ۵۳ امیرالمومنین (ع) به مالک اشتر اضافه کرد: امام علی (ع) فرمودند: «اگر خواستی با دشمنان پیمان ببندی، به عهدت وفا کن». در ادامه حضرت فرمودند: « هیچ واجبی از واجبات خدا نیست که همه مردم در آن اتفاق نظر داشته باشند»، بدین سبب نمی توانیم با ادبیات خودمان با کسانی که موافق جبهه فکری ما نیستند، صحبت نماییم.
سرپرست معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: مقام معظم رهبری در مورد استدلال مبارزه با داعش علل مختلفی را آوردند، همچون این که فرمودند: « اگر ما با آنها در عراق نجنگیم باید در همدان و کرمانشاه با آنها مقابله کنیم». ایشان با این شیوه بیان شان استدلال شان را به خوبی تبیین نمودند. بنده معتقدم بحث «لسان قوم» باید میان مسؤلان وجود داشته باشد و آنها در مباحث گفتمان سازی با جوانان این مساله را مورد توجه قرار دهند.
وی بحث زن و حجاب را که امروز یکی از چالش های جمهوری اسلامی مطرح گردیده است، دانست و اضافه کرد: طرح این مساله باید به شکلی بیان شود که مورد قبول همه واقع شود؛ به عنوان مثال در طرح بحث زن و حجاب ابتدا باید بحث استقامت خانواده مطرح شود تا از این طریق به لزوم های حجاب در جامعه نائل شویم.
وی همین طور به خطبه ۲۷ نهج البلاغه امیرالمومنین (ع) اشاره نمود و اظهار داشت: حضرت برای ترغیب مردم به حضور در جهاد مبحث را با بیان موضوعات عاطفی، امنیتی طرح کردند تا مورد استقبال مردم واقع شوند. مقام معظم رهبری هم فرمودند: «هزینه سازش از چالش بیشتر است»؛ بدین سبب باید در مواجه با جوانان و گفتمان با آنها به نقاط مشترک دست یافت و با فناوری های روز و پیوند با مبانی دینی آنها را بیان کرد.
دبیران دینی مدارس را انگیزه ببخشید تا بتوانند پاسخگوی شبهات جوانان باشند
در قسمت پایانی این جلسه، حجت الاسلام علی رهبر -عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان- هم با اشاره به تجربه چندین ساله فعالیت و ارتباط با جوانان اظهار داشت: امروز بحران هویت در بین نسل امروز کاملا محسوس است. بنده با برگزاری جلسات «هویت الهی و معنوی انسان» مبحث به این نتیجه رسیدم که جوانان ما گرفتار بحران هویتی شده اند و خیلی از جوانان هنوز پی به هویت خود نبرده اند.
وی اظهار داشت: لازم است در کنار اتاق های فکر، اتاق های ذکر هم برای دانشجویان طراحی کرد و دبیران دینی مدارس را انگیزه بخشید تا بتوانند پاسخگوی شبهات جوانان باشند، چونکه بحران هویتی و عدم معرفت در جوانان یکی از چالش های جامعه ما است. همینطور اختلاط دختران و پسران با ادعای روشنفکری یکی از چالش هایی است که با آن مواجه هستیم و لازم است با صحبت کردن و برقراری ارتباط با جوانان آنها متقاعد کرد.
منبع: عطر حرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب