فلسفه سرگردانی، طرد الهی و پراکندگی قومی یهود!
به گزارش عطر حرم، حجت الاسلام میرجلیلی با اشاره به مفهوم دیاسپورا در عهد عتیق و تیه در قرآن اظهار داشت: دیاسپورا به مثابه تیه تمدنی؛ جلوه ای از ویژه گرایی الهیاتی است و تحلیل تطبیقی نشان میدهد که «تیه» در قرآن نوعی مجازات موقت و اخطار قاطع برای قوم بنی اسرائیل است، در صورتیکه «دیاسپورا» در سنت یهودی، تجربه ای پیچیده تر و هویت ساز است؛ هر دو مفهوم در قالب الهیات عهد معنا پیدا می کنند که رابطه خاص میان خدا و قوم خاص را در طرد و بازگشت بازتاب می دهد.
به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، دوازدهمین جلسه از سلسله سخنرانی های قرآنی با مبحث «قوم یهود در قرآن» با سخنرانی حجت الاسلام «محمدمهدی میرجلیلی» در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
بنابر روایت شبستان، حجت الاسلام «محمدمهدی میرجلیلی» در این نشست با عنوان «از تیه تا دیاسپورا؛ تأملی در الهیات عهد در متون مقدس» سخنرانی کرد.
وی ضمن اشاره به نسبت میان مفاهیم «تیه» در قرآن و «دیاسپورا» در عهد عتیق و سنت یهودی اظهار داشت: «تیه» بعنوان مجازاتی موقت برای قوم بنی اسرائیل به علت نافرمانی و سرگردانی در بیابان و «دیاسپورا» بعنوان پراکندگی طولانی مدت قوم یهود و تجربه ای هویت ساز، مورد تحلیل تطبیقی قرار می گیرند؛ در این بحث نقش ویژه گرایی الهیاتی در فهم این دو مفهوم را هم بررسی می نماییم.
این پژوهشگر افزود: بررسی مفاهیم سرگردانی، طرد الهی و پراکندگی قومی از دیر باز مبحث محوری در الهیات یهودی و اسلامی بوده است، اظهار داشت: واژه «تیه» در قرآن و مفهوم «دیاسپورا» در متون عهد عتیق و متون یهودی، نمونه های مهم این بحث اند که خصوصاً در زمینه الهیات عهد، واجد اهمیت اند؛ تیه در قرآن به معنای سرگردانی درنتیجه نافرمانی است؛ واژه «تیه» در قرآن تنها یک مرتبه در آیه ۲۶ سوره مائده آمده است آنجایی که خداوند می فرماید: «قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَیْهِمْ أَرْبَعِینَ سَنَةً یَتِیهُونَ فِی الْأَرْضِ ۖ فَلَا تَأْسَ عَلَی الْقَوْمِ الْفَاسِقِینَ»؛ واژه «یَتِیهُونَ» از ریشه «تاه» به معنای گمراهی و سرگردانی است؛ این آیه به سرگردانی ۴۰ ساله بنی اسرائیل در بیابان سینا اشاره دارد که به دلیل ترس و نافرمانی آنها رخ داد و مجازاتی موقت برای شکستن عهد الهی بود.
وی اظهار داشت: دیاسپورا در عهد عتیق: طرد، اما با وعده بازگشت؛ مفهوم می شود؛ در عهد عتیق، واژه مشخصی برای دیاسپورا نیست؛ اما پراکندگی قوم یهود در متون گوناگون آمده است. در کتاب یسایا، تصویر زن مطرود اما مورد رحمت خداوند، نمادی از پراکندگی و وعده بازگشت است: «زیرا مانند زنی مطرود و اندوهگین، تو را خواندم... اما با رحمت جاودانه تو را بازمی گردانم»؛ (یسایا ۵۴: ۶)؛ طبق نظر هارپر (Harper، ۲۰۰۲)، این تصویر نشانگر امید به بازسازی بعد از نقض عهد است.
حجت الاسلام میرجلیلی اضافه کرد: بازتاب دیاسپورا در سنت یهود در سخنان اندیشمندان هم اهمیت دارد؛ نظریات متفکران یهودی درباره ی دیاسپورا، با عنایت به توالی تاریخی عبارت اند از: فیلو اسکندرانی (۲۰ ق. م – ۵ م): فیلسوف یهودی الهیات دیاسپورا را فرصتی برای جهانی کردن یکتاپرستی می دانست؛ همینطور کتاب ارمیا (۶ ق. م)؛ ارمیا به تبعیدیان یهودی در بابل دستور می دهد برای صلح و آبادانی دعا کنند، که پذیرش دیاسپورا و حفظ هویت را نشان داده است (ارمیا ۲۹: ۷).
وی افزود: (لئو باک ۱۸۷۳–۱۹۵۶) دیاسپورا را عرصه حفظ هویت یهودی و امید به بازگشت می دید؛ همینطور «امانوئل لویناس ۱۹۰۶–۱۹۹۵» لویناس دیاسپورا را عرصه مسئولیت اخلاقی بدون اتکا بر قدرت سیاسی معرفی نمود (Levinas، ۱۹۶۱)؛ از طرف دیگر «آموص اوز ۱۹۳۹–۲۰۱۸» هم دیاسپورا را تجربه ای از تبعید و بازآفرینی تاریخ از راه روایت می دانست (Oz، ۲۰۰۲).
این پژوهشگر اظهار داشت: با عنایت به آن چه که اشاره شد دیاسپورا به مثابه تیه تمدنی؛ جلوه ای از ویژه گرایی الهیاتی است و تحلیل تطبیقی نشان داده است که «تیه» در قرآن نوعی مجازات موقت و اخطار قاطع برای قوم بنی اسرائیل است، در صورتیکه «دیاسپورا» در سنت یهودی، تجربه ای پیچیده تر و هویت ساز است؛ هر دو مفهوم در قالب الهیات عهد معنا پیدا می کنند که رابطه خاص میان خدا و قوم خاص را در طرد و بازگشت بازتاب می دهد؛ویژه گرایی الهیاتی دراین میان کلید فهم پویایی این تجربه هاست؛ قوم یهود نه فقط مشمول عهد، بلکه در تجربه دیاسپورا، حامل عهد و هویت منحصربه فرد خود باقی می ماند.
بطور خلاصه، به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، دوازدهمین جلسه از سلسله سخنرانی های قرآنی با مبحث قوم یهود در قرآن با سخنرانی حجت الاسلام محمدمهدی میرجلیلی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اجرا شد. این پژوهشگر اضافه کرد: بررسی مفاهیم سرگردانی، طرد الهی و پراکندگی قومی از دیر باز مبحث محوری در الهیات یهودی و اسلامی بوده است، عنوان کرد: واژه تیه در قرآن و مفهوم دیاسپورا در متون عهد عتیق و متون یهودی، نمونه های مهم این بحث اند که به ویژه در زمینه الهیات عهد، واجد اهمیت اند؛ تیه در قرآن به معنای سرگردانی درنتیجه نافرمانی است؛ واژه تیه در قرآن تنها یک بار در آیه ۲۶ سوره مائده آمده است آنجاییکه خداوند می فرماید: قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَیْهِمْ أَرْبَعِینَ سَنَةً یَتِیهُونَ فِی الْأَرْضِ ۖ فَلَا تَأْسَ عَلَی الْقَوْمِ الْفَاسِقِینَ ؛ واژه یَتِیهُونَ از ریشه تاه به معنای گمراهی و سرگردانی است؛ این آیه به سرگردانی ۴۰ ساله بنی اسرائیل در بیابان سینا اشاره دارد که به علت ترس و نافرمانی آنها رخ داد و مجازاتی موقت برای شکستن عهد الهی بود. این پژوهشگر عنوان کرد: با توجه به آنچه که اشاره شد دیاسپورا به مثابه تیه تمدنی؛ جلوه ای از ویژه گرایی الهیاتی است و تحلیل تطبیقی نشان داده است که تیه در قرآن نوعی مجازات موقت و اخطار قاطع برای قوم بنی اسرائیل است، در صورتی که دیاسپورا در سنت یهودی، تجربه ای پیچیده تر و هویت ساز است؛ هر دو مفهوم در قالب الهیات عهد معنا پیدا می کنند که رابطه خاص میان خدا و قوم خاص را در طرد و بازگشت بازتاب می دهد؛ویژه گرایی الهیاتی دراین میان کلید فهم پویایی این تجربه هاست؛ قوم یهود نه فقط مشمول عهد، بلکه در تجربه دیاسپورا، حامل عهد و هویت منحصربه فرد خود باقی می ماند.
منبع: عطر حرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان عطرحرم در مورد این مطلب