یادداشت میهمان،
آموزش حیا و تربیت جنسی کودک
قزوین غریزه جنسی از شروع تولد در انسان وجود دارد و باید به شکلی مراقبت شود تا در زمان بلوغ رشد آن کامل شود برای اینکه تحریک قبل از موعد این غریزه، کودک را زودتر از زمان خود، نسبت به آن هوشیار می کند و لطمه و صدمات جبران ناپذیری به او وارد می سازد.
طاهره خاکساران، حافظ و مربی قرآن کریم، در یادداشتی که با موضوع «تربیت کودکان در قرآن و روایات» نوشته و آنرا در اختیار ایسنا، قرار داده می نویسد: غریزه جنسی از شروع تولد در وجود انسان وجود دارد و باید به شکلی مراقبت شود تا در زمان بلوغ رشد آن کامل شود و تحریک قبل از موعد این غریزه، کودک را زودتر از زمان خود، نسبت به آن هوشیار می کند و لطمه و صدمات جبران ناپذیری به او وارد می سازد. به همین جهت، یکی از عواملی که زمینه بیداری سریع این قوه حیوانی را در کودک نابالغ و نوجوان در آستانه بلوغ فراهم می سازد. حریم باز و استراحتگاه خصوصی بدون قانون والدین و عدم توجه آنها به این مسئله هست.
خداوند در آیه ۵۸ سوره نور، بمنظور پیش گیری از بلوغ زودرس و بروز انحرافات جنسی بر آموزش و تقویت حس حیامندی در کودک تاکید دارند و می فرمایند «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیسْتَأْذِنکمُ الَّذِینَ مَلَکتْ أَیمَانُکمْ وَالَّذِینَ لَمْ یبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنکمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِینَ تَضَعُونَ ثِیابَکم مِّنَ الظَّهِیرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاء ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّکمْ لَیسَ عَلَیکمْ وَلَا عَلَیهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَیکم بَعْضُکمْ عَلَی بَعْضٍ کذَلِک یبَینُ اللَّهُ لَکمُ الْآیاتِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! بردگان شما، و همین طور کودکانتان که به حدّ بلوغ نرسیده اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: قبل از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباس های (معمولی) خودرا بیرون می آورید، و پس از نماز عشاء؛ این سه وقت خصوصی برای شماست؛ اما پس از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیت به یکدیگر خدمت نمائید) اینگونه خداوند آیات را برای شما بیان می کند، و خداوند دانا و حکیم است!».
بدیهی است این دستور متوجه اولیای اطفال است که آنها را ملزم به انجام این برنامه کنند؛ چونکه آنها هنوز به حدّ بلوغ نرسیده اند تا مشمول تکالیف الهی باشند و به همین دلیل، مخاطب در اینجا اولیاء هستند.
مشورت و احترام به رأی فرزندان
یکی از پیام های غیرمستقیم ماجرای ذبح حضرت اسماعیل (ع)، مشورت خواهی و تکریم فرزند است.
خداوند در آیه ۱۰۲ سوره صافات می فرمایند «فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْی قَالَ یا بُنَی إِنِّی أَرَی فِی الْمَنَامِ أَنِّی أَذْبَحُک فَانظُرْ مَاذَا تَرَی قَالَ یا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِی إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِینَ؛ پس چون نوجوان (حضرت اسماعیل)، در کار و کوشش به پای او رسید، پدر اظهار داشت: ای فرزندم! همانا در خواب (چنین) می بینم که تو را ذبح می کنم پس بنگر که چه می بینی و نظرت چیست؟ فرزند اظهار داشت: ای پدر! آنچه را مأمور شده ای انجام ده که به زودی اگر خدا بخواهد مرا از صبر کنندگان خواهی یافت».
برای رشد و شخصیت دادن به فرزندان خود باید با آنان مشورت کرد و از آنان نظر خواست چنانچه حضرت ابراهیم (ع) مسئله ذبح را با فرزندش به روشنی در بین می گذارد و رأی و نظر او را جویا می شود چونکه برای او شخصیت مستقل، و آزادی اراده قائل است. او هیچ گاه نمی خواهد فرزندش را کورکورانه به این میدان بزرگ امتحان الهی دعوت کند، بلکه می خواهد فرزندش، نیز در این پیکار بزرگ با نفس، شرکت کرده و لذت تسلیم و رضا را همچون پدر بچشد.
تقویت حس مسئولیت پذیری در فرزندان
ماجرای به آب افکندن حضرت موسی (ع)، توسط مادرش، ازنقطه نظر تربیتی، دربردارنده پیام های متعدی است ازجمله تقویت حس مسئولیت پذیری فرزند، ایجاد روحیه اعتماد به نفس در فرزند، مهرورزی نسبت به برادر، شجاعت، هوشمندی و درایت در انجام مسئولیت
مادر حضرت موسی (ع) به دخترش ماموریت می دهد که وقتی من صندوقچه برادرت را به آب افکندم، آنرا تعقیب کن و از دور مراقبش باش! در آیه ۱۱ سوره قصص آمده است «وَقَالَتْ لِأُخْتِهِ قُصِّیهِ فَبَصُرَتْ بِهِ عَنْ جُنُبٍ وَهُمْ لَا یشْعُرُونَ؛ و (مادر موسی) به خواهر او اظهار داشت: «وضع حال او را پیگیری کن!» او نیز از دور ماجرا را مشاهده کرد درحالی که آنان (فرعونیان) غافل بودند»
دختر، از پی صندوقچه رفت و دید فرعون و همسرش، موسی را از آب برگرفتند. این تفحص و تلاش تا آنجا ادامه یافت که خواهر دریافت فرعونیان در جستجوی دایه ای برای کودک شیرخوار هستند. این دختر فکور و شجاع، با هوشمندی ستودنی، جلو می رود و آنها را به دایه ای که همان مادر است، رهنمون می شود.
«وَ حَرَّمْنا عَلَیْهِ الْمَراضِعَ مِنْ قَبْلُ فَقالَتْ هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلی أَهْلِ بَیْت یَکْفُلُونَهُ لَکُمْ وَ هُمْ لَهُ ناصِحُونَ؛ ما همه زنان شیرده را از پیش بر او حرام کردیم (تا تنها به آغوش مادر برگردد) و خواهرش (به مأموران فرعون) گفت آیا شما را به خانواده ای راهنمایی کنم که می توانند این نوزاد را برای شما کفالت کنند و خیرخواه او باشند؟! (۱۲ قصص)
گذشت و چشم پوشی از خطاها
فرزندان باید بیازمایند تا راه صواب را از ناصواب تشخیص دهند. یک کودک یا نوجوان برای کشف استعدادها و توانایی هایش ناگزیر از آزمون و خطاست پس خطا و اشتباه او نیز امری اجتناب ناپذیر است، والدین باید با دادن فرصت های باردیگر زمینه شکوفایی و پیشرفت آنها را فراهم سازند.
این راهبرد، زمانی کارایی دارد که کودک، پیش از هر چیز، از رفتار اشتباهش اظهار ندامت کند؛ در غیراین صورت، ممکنست به عصیان بیشتر وی بینجامد. در ماجرای حضرت یوسف، وقتی برادران از کرده خود نادم و پشیمان شدند به حضور پدر آمده و از او درخواست عفو و بخشش کردند.
در آیات ۹۷ و ۹۸ سوره یوسف خداوند می فرمایند «قالُوا یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا کُنَّا خاطِئِینَ قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ؛ گفتند: پدر، از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه که ما خطاکار بودیم. پدر گفت به زودی برای شما از پروردگارم آمرزش می طلبم که او غفور و رحیم است».
در صفحه ۷۵ جلد ۱۰ تفسیر نمونه آمده است «حضرت یعقوب به هنگامی که فرزندان نزد او اعتراف به گناه و اظهار ندامت کردند و تقاضای استغفار کردند، فرمود «به زودی برای شما استغفار خواهم کرد و ظاهراً همان گونه که در روایات واردشده هدفش این بوده است که انجام این تقاضا را به سحرگاهان شب جمعه که وقت مناسب تری برای اجابت دعا و پذیرش توبه است، به تأخیر اندازد».
نقش تفریح در سلامت جسم و روان کودک
از مهم ترین کارهای کودک بازی، تفریح و سرگرمی متناسب با سن کودک است که تأثیر به سزایی در روحیه و شخصیت او می گذارد و سبب شکوفایی استعدادهای نهفته و بروز خلاقیت در وی می شود و والدین باید به این مهم توجه ویژه داشته باشند چونکه بازی های کودکانه نقش اساسی در پروسه رشد کودک دارد. به همین خاطر بازی، ورزش و تفریح در زندگی کودکان، می تواند نقش بزرگی در سلامت جسم و روان او داشته باشد. والدین می توانند با مشارکت دربازی های کودکانه، خیلی از مهارت های زندگی را در حین بازی به او بیاموزند.
در قرآن کریم در داستان حضرت یوسف (ع) می توان دریافت که بازی و تفریح یک ضرورت فطری است و پیامبران الهی با این ضرورت فطری هیچگاه مخالفت نمی کردند. به این جهت برادران حضرت یوسف (ع) وقتی می خواستند یوسف را از پدر جدا کنند به شکلی موضوع را طرح کردند که پدرشان باتوجه به پیامبری و بینش الهی نتواند با خواسته آنها مخالفت کند.
آنان با نقشه قبلی به حضور پدر رفتند و گفتند «أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا یرْتَعْ وَیلْعَبْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُون؛ ای پدر فردا یوسف را با ما به صحرا بفرست تا در چمن و مراتع بگردد و بازی کند (یوسف، آیه ۱۲)». حضرت یعقوب (ع) با درخواست آنها مخالفت نکرد و تنها فرمود «می ترسم از او غافل شوید و گرگ او را بخورد».
در صفحه ۱۵۳ از کتاب تعلیم و تربیت اسلامی آمده است که امام موسی بن جعفر (ع) می فرمایند «شایسته است که کودک به هنگام خردسالی بازیگوش باشد تا در بزرگسالی صبور و شکیبا گردد».
باتوجه به اهمیت تربیت دینی که بنیان جامعه اسلامی برآن استوار است و با در نظر گرفتن این مسئله که نسل حاضر به شدت در معرض شبیخون فرهنگی دشمنان اسلام قرار دارد، ضرورت ایجاب می کند که والدین و مربیان نسبت به این مسئله بی تفاوت نباشند و با استعانت از شیوه های تربیتی قرآن کریم خصوصاً سورهٔ لقمان که بهترین و کامل ترین روش های تربیتی در آن نهفته است، نسبت به تربیت قرآنی فرزندانشان اهتمام بورزند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب