تفسیر سوره یونس در بیان محمد علی انصاری؛
تفاوت صفات الهی با صفات بشری در چیست؟
صفات و حالات موجودات و انسان ها نسبی و اعتباری است اما صفات و اسماً خداوند متعال مطلق و حقیقت ذات باری تعالی است. معرفت نسبت به این مساله در شناخت خداوند متعال بسیار اهمیت دارد.
خبرگزاری مهر، گروه دین و آئین: محمد علی انصاری، مفسر قرآن کریم و استاد حوزه و دانشگاه به تفسیر آیاتی از قرآن کریم، بیانات امیر حکمت و بلاغت امیرمومنان امام علی (ع) و شرح دعاهای صحیفه سجادیه پرداخته است وی درباره تفاوت صفات الهی با صفات بشری به تفسیر آیه ای از سوره مبارکه یونس پرداخته است که در ادامه می خوانید:
آنچه از حالات و صفات در پدیده ها، موجودات و انسان ها مشاهده می کنید دو خاصیت دارند یکی از این خاصیت ها نسبیت است، بعنوان مثال وقتی می گوئیم فلان چیز زیباست این در تقابل و نسبت به موجود دیگری است که این جمال را ندارد، یعنی به تعبیری دیگر اگر احیاناً زشت در وجود و هستی نباشد چیزی به نام زیبایی معنا پیدا نمی کند، اگر گرسنگی نباشد سیری معنا ندارد، اگر سیری نباشد چیزی به نام گرسنگی مفهوم پیدا نمی نماید.
نوعاً حالات کیفیات و صفات در دنیا نسبیت دارند، فقر و غنی یک امر نسبی است، این دستمال سفید است نسبت به یک شی ء دیگری که این حالت را ندارد سفید است، یعنی سفیدی در قبال سیاهی، سفیدی با سیاهی نقش می بندد، این ها کنار هم چنین مفهومی را پیدا می کنند. کیفیات، حالات و صفات در دنیا نسبیت و کم و زیاد دارند یعنی نسبت به هم مفهوم پیدا می کنند.
ویژگی دیگر صفات و حالاتی که در دنیا بر پدیده ها عارض می شود اعتباری بودن آنست، وقتی گفته می شود فلان شخص مالک فلان ماشین است اگر روزی این ماشین را بفروشد و به شخص دیگری انتقال دهد چه اتفاقی در وجود شخص فروشنده رخ می دهد، در حالات قلبی، روحی، شکل و ظاهر کسی که تا روز گذشته مالک ماشین بوده امروز مالک ماشین نیست تغییری رخ نمی دهد تنها تفاوتی که شخص پیدا می کند این است که تا روز گذشته مالک بوده و امروز مالک نیست.
به عنوان مثال دیگر؛ شخصی با نامزدی در انتخابات توسط رأی مردم به ریاست جمهوری انتخاب می شود یا در سازمانی، نهادی اداره ای بعنوان رییس انتخاب می شود، وجود و هستی این آقا که رییس شده از روزی که بعنوان رییس انتخاب می شود با روزهای گذشته که رییس نبوده تفاوتی ندارد، ایشان همان شخص با همان آگاهی، دانش، حالات روحی، روانی و جسمی است که با پیش از این هیچ فرقی نکرده است. بدین سبب وقتی به کسی وکیل، وزیر یا رییس گفته می شود با روزی که این سمت ها را نداشته فرقی ندارد به چنین اموری اعتباریات گفته می شود، یعنی مردم اعتبار می کنند یک چیزی برای کسی باشد یا نباشد و بودن و نبودن او صرف ارتباطات و اعتبارات ذهنی و فکری این چنینی است که برای افراد قرار داده می شود. اعتباریات برای افراد امر حقیقی نیست، ریاست یک امر حقیقی نیست که شخص بعد از رسیدن به ریاست حقیقت وجود او فرق کند، این همان انسان است که چنین حالت یا وضعیتی را پیدا می کند.
در مقابل اشیا و پدیده ها که صفات و حالات نسبی یا اعتباری دارند مجموعه صفات و اسماً وجود اقدس سبحان و ذات بی زوال الهی که به آن «اسماً الحسنی یا للله المثل العلی» گفته می شود امری مطلق و حقیقی است؛ اسماً و صفات الهی با صفات موجودات دیگر که ما می شناسیم تفاوت اساسی و بنیادین دارد، یعنی صفات خداوند نسبت به چیز دیگری سنجیده نمی گردد که بگوییم خدا نسبت به فلان چیز قوی تر است بلکه خداوند قدرت مطلق است؛ بعنوان مثال در صفت قدرت الهی نمی توانید بگویید فلان کار برای خدا آسان است اما کار دیگر بر خدا آسان نیست یا قدرت خداوند بر یک چیزی بیشتر و بر چیز دیگری کمتر است، صفات خداوند مطلق است که حد و مرز، اندازه و نسبیت وجود ندارد؛ در صفات الهی بر خلاف صفات مخلوقات و پدیده ها خلقت وجود ندارد بلکه عین اطلاق، بی مرزی، بی حدی و بی انتهایی است که شناخت و معرفت نسبت به این مساله در توحید و خداشناسی ما بسیار اهمیت دارد.
به عنوان نکته دیگر صفات الهی حقیقت وجود است یعنی علم نمی آید بر ذات خدا عارض شود، یعنی در انسان ها مالکیت را ما بر فلان شخص اعتبار می نماییم اما اگر خداوند مالک است مالکیت حقیقت ذات خداوند است، اگر خداوند علیم است و به او «کان الله علیماً حکیما» گفته می شود علم در ذات حق و حقیقت ذات خداوندی است، قدرت یا عزت حقیقت ذات خداوند است و اعتباری یا نسبی نیست، در مورد صفات حضرت سبحان خداوند باری تعالی شناخت این دو خاصیت بسیار اهمیت دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب