۱۰ گواهی زیارت اربعین
عطر حرم: به گزارش عطر حرم، بخش زیادی از متن زیارت اربعین امام صادق(ع) به «شهادت، اعلان گواهی» اختصاص دارد. در زیارت اربعین 10 بار واژه «اشهد، گواهی می دهم» تکرار شده است که نشان داده است کانون و هسته اصلی این زیارت، بر طبق شهادت است.
به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، حجت الاسلام علیرضا قبادی، جامعه شناس و کارشناس به مناسبت اربعین حسینی یادداشتی با محور شرح زیارت اربعین در اختیار ایکنا قرار داده است که باهم این یادداشت را می خوانیم.
بنابر روایت ایکنا، یکی از شعائر و نمادهای مهم تشیع، تعظیم و زیارت اربعین است. در اهمیت جایگاه این نماد و شعیره، همین بس که امام حسن عسکری(ع)، زیارت اربعین را یکی از نشانگان پنجگانه مومن برشمردند. اهمیت این نشانه زمانی بهتر درک می شود که التفات داشته باشیم که امام عسکری(ع) در دوره متصل به غیبت چنین نشانه ای را ذکر فرمودند.
سفارش امام عسکری(ع) و سیره عالمان دینی در زیارت اربعین و تأکید فراوان بر این زیارت، این پرسش را موجه و مورد نظر قرار می دهد که چرا در رابطه با این زیارت اینقدر تأکید و سفارش شده است؟ تا آنجا که از نشانگان مؤمن برشمرده شده است.
شاید نتوان پاسخی ارائه کرد که حقیقت این پرسش را به صورت کامل رمزگشایی کند، اما بدون شک میتوان با رفتن به متن زیارت اربعین نشانه ها و مویداتی برای پرسش مزبور ارائه کرد.
زیارت اگر به معنای دیدار(سلام) باشد، در دو وجه(مصداق) رفتن به مزار(زیارت نزدیک) یا خواندن زیارت (راه دور) بشکل «مانعه الجمع» تحقق می یابد. هر چند زیارت نزدیک از حیث تطبیق مصداق با مفهوم وجه کامل تری دارد؛ البته به شرطی که پیوند معرفتی میان زائر و مزور (زیارت شونده)، برقرار شود. با این وصف، خواندن زیارت اربعین، هم مصداقی از زیارت است.
این گفتار در جواب پرسش مطرح شده به قسم دوم از نوع زیارت متمرکز می شود.
دو متن ماثور برای زیارت اربعین وجود دارد: زیارت مشهور که از امام صادق(ع) روایت شده و زیارتی که از جناب جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است. با نگاهی اجمالی به دو متن زیارت، در می یابیم که «شهادت/ اعلام گواهی» اصلی ترین و وسیع ترین قلمرو زبانی در مقایسه با سایر قلمروهای زبانی مانند: سلام، تولی و تبری، لعن، دعاء و... در این دو زیارت است.
برای درک اهمیت و جایگاه این قلمرو زبانی در زیارت اربعین، از یک سو و مراد از شهادت در زیارت نامه ها از طرف دیگر، در آغاز در رابطه با مفهوم و جایگاه شهادت یا گواهی دادن در زیارت توضیح مختصری ارائه می شود.
شهادت که در زیارتنامه به لفظ متکلم (اشهد/شهادت می دهم) آمده است، اذعان به خصوصیت هایی است که زیارت کننده، برای زیارت شونده قائل است و او را با چنین خصوصیت هایی می شناسد.
البته مبحث مهم ذیل چنین گواهی دادن یا شهادت است که همان التزام یا تمنای خصوصیت ها و روشی است که زیارت شونده آنرا داراست و آنرا زندگی کرده است. در غیر این صورت، اعلان شهادت در زیارت معنای حقیقی خودرا نیافته و فقط تکرار لفظ است. بدین سبب جان مایه زیارت، همان شهادت یا میزان تطابق و پای بندی زائر در عمل به همان خصوصیت هایی است که در این قلمرو(بخش) از زیارت آنرا بیان می کند.
گواهی ها در زیارت اربعین
درصورتیکه اشاره شد، متن زیارت اربعین امام صادق(ع) بسیار کوتاه است، با توجه به این اغلب متن به «شهادت/ اعلان گواهی» اختصاص دارد. هر چند تمام متن به نحوی با گواهی دادن یا به اصطلاح شهادت آمیخته و متصل است و نمی توان مدعی تفکیک دقیق این قلمرو از متن بود، اما باتوجه به تفکیک قلمرو زبانی و تعریف شهادت و بر مبنای واژه ای که شهادت را در متن نمایندگی می کند، به بررسی آن می پردازیم.
در زیارت اربعین ۱۰ بار واژه «اشهد/ گواهی می دهم»، تکرار شده است. همین مورد نشان داده است که کانون و هسته اصلی این زیارت، بر مبنای شهادت مفصل بندی شده است.
امام صادق(ع) در ذیل هر کدام از شهادت ها به خصوصیت های متفاوتی از اباعبدالله الحسین(ع) اشاره می کند. بعبارت دیگر، امام صادق(ع) اعتقاد دارد و اذعان می کند که امام حسین(ع) را با چنین هویت ها و خصوصیت هایی می شناسند.
در ابتدا به شکل کلی به ساختار متن در قلمرو شهادت اشاره می شود:
۱. گواهی به خصوصیت های امام حسین(ع) در صورتیکه خداوند را شاهد این گواهی می گیرد. خدایا من گواهی می دهم که او (امام حسین):
الف) ولی تو و فرزند ولی تو، برگزیده تو و فرزند برگزیده توست.
ب) به کرامتت رسیده است.
ج) با شهادت او را گرامی داشتی.
د) سعادت را به او اختصاص دادی.
ه) به پاکی ولادت او را برگزیدی.
و) او را آقایی از آقایان، رهبری از رهبران و مدافعی از مدافعان قرار دادی.
ز) میراث انبیاء را به او عطا فرمودی.
ه) از میان اوصیا، او را حجت بر خلق قرار دادی.
۲.گواهی به خصوصیت امام حسین(ع) در خطاب به آن حضرت. شهادت می دهم که همانا شما:
الف) امین خدا و فرزند امین خدا هستی.
ب) با سعادت زیستی.
ج ) ستوده در گذشتی.
د) محروم، مظلوم و شهید از دنیا رفتی.
۳. گواهی به خصوصیت امام حسین(ع) از نظر عنایت هایی که خداوند به آن حضرت دارد. شهادت می دهم که همانا خداوند:
الف) به آن چه به تو وعده داده، وفا می کند.
ب) آنهایی که از یاری شما دریغ ورزیدند، نابود می کند.
ج) آنهایی که تو را کشتند، عذاب می کند.
۴. گواهی به خصوصیت امام حسین(ع) در خطاب به آن حضرت (خطاب دوم). شهادت می دهم که همانا شما:
الف) به عهد الهی وفا کردی.
ب) در راهش؛ تا وقتی که مرگ شما فرا رسد، جهاد کردی.
۵. گواهی و شهادت به وضع و حال خود (زائر) در صورتیکه خداوند را در بیان چنین خصوصیت هایی شاهد می گیرد: خدایا من تو گواه می گیرم که
الف) با آنان که او را دوست دارند، دوستی دارم.
ب) با آنان که با او دشمنی دارند، دشمنم.
۶. گواهی به خصوصیت امام حسین(ع) در خطاب به آن حضرت (خطاب سوم). شهادت می دهم که همانا شما:
الف) نوری بودی، در صلب های رفیع و رحم های پاک
ب) جاهلیت با ناپاکی هایش تو را آلوده نکرد.
ج) جامه های تاریک جاهلیت تو را نپوشانید.
۷. گواهی به خصوصیت امام حسین(ع) در خطاب به آن حضرت (خطاب چهارم). شهادت می دهم که همانا شما:
از ستون های دین؛ ارکان مسلمانان و پناهگاه مؤمنانید.
۸. گواهی به خصوصیت امام حسین(ع) در خطاب به آن حضرت (خطاب پنجم). شهادت می دهم که همانا شما:
پیشوای نیکوکار، با تقوا، راضی، پاک، هدایت کننده و هدایت یافته اید.
۹. شهادت به صورت مطلق و عام. گواهی می دهم که امامان از فرزندانت، جامع تقوا، نشانه های هدایت، ریسمان محکم و حجت بر اهل دنیا هستند.
۱۰. شهادت به صورت مطلق و عام (شهادت دوم) گواهی می دهم که همانا من به شما (ائمه):
الف) ایمان دارم.
ب) به رجعت شما یقین دارم.
ج) قلبم با قلب شما سازگار است.
د) در امورم پیرو شما هستم.
ه) آماده یاری شمایم.
و) با شمایم و نه با دشمنان شما.
خدایا من گواهی می دهم که او (امام حسین): الف) ولی تو و فرزند ولی تو، برگزیده تو و فرزند برگزیده توست. ب) به کرامتت رسیده است. شهادت می دهم که همانا شما: الف) امین خدا و فرزند امین خدا هستی.
منبع: عطر حرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان عطرحرم در مورد این مطلب