پشت پرده یک شبهه رایج آیا امام جماعت از نظر شرعی حق دریافت حقوق دارد؟
عطر حرم: در فقه گرفتن پول برای خودِ نماز جایز نیست؛ یعنی امام جماعت حق ندارد بابت «نمازی که می خواند» پول دریافت کند، برای اینکه عبادت قابل خرید و فروش نیست و نماز ارزش مادی ندارد.
پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ _ محمد عارف معزی: اخیرا آیت الله سیستانی در جواب پرسش جمعی از مقلدین خود سفارش کردند که پشت سر ائمه جماعتی که حقوق ماهانه از دولت دریافت می کنند، نماز نخوانند. این پاسخ سبب شده برخی به این گزاره دامن بزنند که عمده ائمه جماعات که در شرکتها و مؤسسات نماز می خوانند اینطور اند و نباید پشت سر آنها نماز خواند. البته که فرزند آیت الله سیستانی در توضیحی فرمودند که پاسخ ایشان ناظر به ائمه جماعت در کشور عراق بوده است برای اینکه مقلدین عراقی ایشان این پرسش را مطرح کرده اند؛ به همین دلیل نکاتی پیرامون این شبهه سازی تقدیم می شود؛
یکی از پرسش های پرتکرار اینروزها این است که آیا امام جماعت حق دارد بابت امامت نماز حقوق بگیرد و مگر نماز خواندن عبادت نیست؟ این شبهه ظاهراً ساده است اما از دید شرعی نیاز به توضیح دقیق دارد، چون بسیاری تصور می کنند حقوقی که به امام جماعت داده می شود بابت «نماز خواندن» است، در صورتیکه فقه اسلامی دقیقاً عکس این را می گوید.
از نگاه فقه اسلامی، دریافت حقوق توسط امام جماعت نه فقط اشکال شرعی ندارد، بلکه بطورکامل قابل توجیه و پذیرفته شده است؛ البته با این شرط مهم که این مبلغ بعنوان «دستمزد نماز خواندن» پرداخت نشود، چون عبادت قابل خرید و فروش نیست و هیچ کس نمی تواند برای برگزاری نماز جماعت پول بگیرد، اما نکته ای که خیلی از مردم آنرا نمی دانند این است که مبلغی که به امامان جماعت داده می شود دقیقاً برای خودِ نماز نیست، بلکه برای وقتی است که آنها صرف حضور در مسجد، پاسخ گویی به مردم، رسیدگی به امور دینی، کارهای فرهنگی و رفت وآمدشان می کنند.
در فقه گرفتن پول برای خودِ نماز جایز نیست؛ یعنی امام جماعت حق ندارد بابت «نمازی که می خواند» پول دریافت کند، برای اینکه عبادت قابل خرید و فروش نیست و نماز ارزش مادی ندارد. ازاین رو اگر کسی فکر کند امام جماعت برای نماز حقوق می گیرد، گرفتار یک سوءتفاهم شده است. اما پس این حقوق برای چیست؟ در فقه پرداخت هزینه به امام جماعت برای سه چیز بطورکامل مشروع است:
اول، زمانیکه او اختصاص می دهد. امام جماعت موظف است هر روز در ساعت مشخص در مسجد حاضر باشد، آماده باشد، پاسخگوی مردم باشد، مشاوره بدهد، فعالیت فرهنگی انجام دهد و قسمتی از زندگی خودرا وقف امور مسجد کند؛ ازاین رو دریافت هزینه برای «صرف وقت و حضور مستمر» مجاز است.
دوم، هزینه رفت وآمد؛ خیلی از امامان جماعت از مسیرهای دور می آیند و باید روزانه در مسجد حاضر باشند، ازاین رو هزینه ایاب وذهاب و فرسودگی جسمی قابل پرداخت می باشد.
سوم، کارهای فرهنگی و اجتماعی. بیشتر امامان جماعت فقط نماز نمی خوانند؛ آنها کارهایی مثل پاسخ به سؤالات شرعی، حل اختلافات محلی، آموزش قرآن، رسیدگی به امور مسجد، برگزاری برنامه های اعتقادی، ارتباط گیری با نوجوانان و جوانان و حتی کمک به نیازمندان را انجام می دهند، و شرع دریافت دستمزد برای این خدمات را بطورکامل جایز می داند.
پس نتیجه این است که حقوق امام جماعت بابت نماز نیست بلکه بابت خدمات، وقت، حضور و هزینه های جانبی است و این مورد از نظر شرعی بطورکامل پذیرفته شده است.
نکته مهم دیگر درباره ی مقدار حقوق است؛ برعکس تصور برخی که فکر می کنند امام جماعت ها حقوق بالا دریافت می کنند، حقوق ماهانه آنها به طور معمول کمتر از ده میلیون تومان است، یعنی کمتر از یک کارمند عادی و حتی کمتر از هزینه های معمول زندگی. در خیلی از شهرها این مبلغ حتی کمتر از حد نیاز است. پس این حقوق نه نشانه اشرافیت بلکه تنها یک کمک حداقلی برای تامین هزینه های زندگی و کارهای فرهنگی و اجتماعی آنان است.
از نگاه اسلام نیز کسی که قسمتی از وقت خودرا برای امور دینی و مردم می گذارد، نباید برای گذران زندگی گرفتار مشکل شود؛ اگر امام جماعت نتواند هزینه های زندگی را مدیریت کند، نمی تواند ثابت و منظم در مسجد حاضر باشد و مجبور می شود شغل دیگری انتخاب نماید که این مورد به تضعیف مسجد و ارتباط مردم با امور دینی منجر می شود.
پس این هزینه حقوق برای نماز نیست بلکه نوعی بودجه برای فعال نگه داشتن مسجد است. بنابراین، نماز فروشی نیست، اما حضور، وقت، رفت وآمد و خدمات امام جماعت قابل پرداخت است؛ فقه اسلامی این مورد را مشروع می داند، حقوق آنها پایین و کمتر از عرف جامعه است و این پرداخت برای حفظ فعالیت مسجد صورت می گیرد نه برای خریدن عبادت.
منبع: عطر حرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان عطرحرم در مورد این مطلب