نكاتی از حرم امام موسی كاظم (ع) كه شاید ندانید
عطر حرم: سنگ بنای حرم امام موسی کاظم (ع) در شهر کاظمینِ عراق را خلفای عباسی بنا گذاشتند، اما در اصل این حرم بازمانده از دوران صفویه است.
به گزارش عطر حرم به نقل از روابط عمومی ستاد بازسازی عتبات عالیات، مزار امام موسی کاظم (ع)، پدر امام رضا(ع) در شهر کاظمین قرار دارد که بعد از شهادت امام جواد(ع) - فرزند امام رضا(ع) -، پیکر ایشان نیز در کنار قبر جدشان به خاک سپرده شد. حرم مطهر این دو امام با دو گنبد در کنار هم، جلوه ای منحصر به فرد از معماری اسلامی را نشان داده است.
از نکات جالب درباره این حرم، نقش مسلمانان ایرانی در بازسازی و ساخت بناهای آن از دوره های مختلف تاریخی است که شواهد متقن آن به چشم می آید.
گرچه بنیانگزار حرم کاظمین خلفای عباسی بودند اما بعد از آتش سوزی بزرگی که در آن رخ داد، سلجوقیان و در دوره بعد حکومت آل بویه ساخت و سازهایی کردند، اما طغیان باردیگر رود دجله در قرن هشتم هجری همه چیز را به هم ریخت تا این که صفویان روی کار آمدند.
بزرگترین توسعه و بازسازی در کاظمین در قرن نهم در دوره صفویه انجام شد؛ جایی که شاه اسماعیل صفوی با تخریب همه بناهای حرم، بارگاهی زیبا و باشکوه با رواق، صحن، حرم و دو گنبد جدید کاشی کاری شده ساخت. حرم فعلی بازمانده از آن دوران و البته تجهیز و توسعه دوره قاجار است.
دولت صفوی در تمام مدت حاکمیت خود حتی در دورانی که عراق در تسلط آنان نبود، نقش مهمی در اصلاح و بازسازی عتبات داشت، به صورتی که بنای اصلی و امروزی بیشتر اماکن مقدس در چهار شهر سامراء، کاظمین، کربلا و نجف در عصر صفوی به وجود آمد و در نتیجه آن، معماری عراق عرب از سبک معماری ایرانی تاثیر زیادی گرفت.
حالا از هر یک از درهای بارگاه این حرم که وارد شوید، معماری ایرانی - اسلامی چشم نوازی می کند؛ از کاشی کاری های معرق نفیس تا آینه کاری های بدیع و ایوان های زیبا که این حرم را به موزه نمادهای هنر معماری ایرانی- اسلامی تبدیل نموده است.
یکی از شاهکارهای هنری عصر صفوی، کتیبه قرآنی کم نظیری است که روی دیوار اطراف ضریح حرم قرار دارد و بالاتر از این کاشی کاری، یک آئینه کاری منحصر به فرد هم نگاه ها را می رباید.
بااینکه عرض ارادتِ دیرینه تاریخی ایرانیان به حرم امامین جوادین (ع) در زمان رژیم بعث متوقف گردید اما با سرنگونی دیکتاتوری عراق، باردیگر امکان تشرف زوار مهیا و بازسازی و مرمت و توسعه حرم شروع شد.
مرمت، بازسازی و طلاکاری هر دو گنبد حرم، تعویض سنگ های رواق و نیز مرمت و احیاء مسجد تاریخی صفویه در جوار این حرم ازجمله اقدامات صورت گرفته توسط ستاد بازسازی عتبات عالیات است.
مسجد تاریخی صفویه در زمان رژیم بعث و پیش از مرمت و بازسازی به انباری تبدیل گشته بود که با تلاش مهندسان و هنرمندان ایرانی مرمت شد. همین طور برای رفع خطر رطوبت، یک هزار و ۱۰۰ متر کانال به ارتفاع یک متر و عرض ۸۰ سانتی متر ایجاد و حدود ۲۲۰ متر نیز آجرچینی انجام شد.
برای مرمت و بازسازی مسجد صفویه از بهترین سنگ های ایرانی یعنی پرتقالی استفاده شد و دیوارها و کف نیز با مرمر کرمی رنگ ترمیم شد. همین طور برای تردد راحت زوار از مسجد صفویه به حرم امامین جوادین (ع) درهای مختلفی پیش بینی و نصب گردید، به صورتی که سه در برای قسمت شرقی، سه در برای قسمت غربی و سه ورودی از صحن امام محمد باقر (ع) و شش ورودی به خود رواق به وجود آمد.
در این سال ها حدود شش هزار مترمربع سنگ کف و پله در صحن امام علی (ع) حرم امامین جوادین (ع) کار شده است. قسمتی از حرم به نام مسجد امام رضا (ع) نیز سنگ کاری و آینه کاری شد. بعد از آن دیوار و کف ایوان ها که تخریب شده بود، ترمیم و بازسازی شد.
ایوان باب المراد که در دوره ناصرالدین شاه قاجار بازسازی هایی در آن صورت گرفته بود، باردیگر طلاکاری شد. ورودی ایوان قریش نیز آینه کاری و از نو مقرنس کاری و درنهایت کل ایوان طلاکاری شد.
این حرم چهار مناره بزرگ دارد که تمام این مناره ها طلاکاری شدند. البته طلاکاری یکی از مناره ها به علت اجرای پروژه مقاوم سازی انحنای ۸۰ سانتی متری، هنوز باقی مانده است که در آینده نصب طلاکاری شروع خواهد شد.
گلدسته شمال شرقی (باب المراد) حرم امامان کاظمین به ارتفاع ۴۰ متر با ملات گچ و ساروج قرن ها پیش ساخته شده بود که به علت وجود آب زیرسطحی و سایر عوامل فرسایشی، از قسمت سقف به سمت گنبد، ۸۴ سانتی متر انحنا پیدا کرده بود.
بیم آن می رفت با ریزش و سقوط این گلدسته، دو گنبد حرم مطهر نیز لطمه ببیند، تولیت این حرم از ستاد بازسازی عتبات عالیات درخواست نمود تا برای حل این خطر در حرم کاظمین وارد عمل شود. متخصصان ستاد بازسازی عتبات عالیات بعد از چند سال کار دقیق مهندسی موفق به تثبیت گلدسته و رفع خطر سقوط آن شدند.
الان راه اندازی ۲۴۰ چشمه سرویس بهداشتی در ورودی صاحب الزمان (عج)، یعنی قسمت غربی حرم کاظمین در حال انجام می باشد. علاوه بر این ها، دو طرف مسجد صفویه که صحن روباز شرقی و غربی حرم به حساب می آید، عملیات مسقف سازی شان انجام شد.
الان طرح توسعه زیرسطحی به نام صحن امام باقر (ع) در این مکان مقدس با همت ستاد بازسازی عتبات عالیات در حال اجراست که ساخت دو صحن دیگر به اسامی صاحب الزمان (عج) و امام رضا (ع) نیز در دستور کار قرار دارد و این ستاد منتظر است با رفع همه گیری ویروس کرونا، عملیات اجرائی این پروژه ها را شروع کند.
منبع: atreharam.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب